Hindistan Ofisi’nin ‘Osmanlı İmparatorluğu’nun Entelektüel ve Politik Güçleri Üzerine’ Başlıklı Raporu ve Eleştirel Analizi

Authors : Ferdi Ertekin

Pages : 181-207

Doi:10.11616/asbi.1392775

View : 115 | Download : 165

Publication Date : 2024-03-25

Article Type : Other Papers

Abstract :The British Library’de, Hindistan Ofisi tarafından hazırlanan “Osmanlı İmparatorluğu’nun Entelektüel ve Politik Güçleri Üzerine” başlıklı bir rapor mevcuttur. Rapor, Britanya ile Osmanlı Devleti, I. Dünya Harbi’nde savaşa devam ederken İngiliz Başbakanı David Lloyd George’un talebi üzerine, Ocak 1917’de oluşturulmuştur. Doğru bilgilerin yanı sıra hatalı bilgilerin ve manipülatif çarpıtmalarında da yer aldığı bu rapor 1916’da kurulan Arap Büro başta olmak üzere, İngiliz istihbaratının farklı birimlerinden temin edilen müstakil raporlardan derlenmiştir. Bu ‘derleme rapor’un İngiliz Başbakanı’na sunuluş tarzından, Britanya’nın bu dönemde II. Abdülhamid’i, Türk-Alman ittifakını, İttihat ve Terakki Cemiyeti’ni, 31 Mart Vakası’nı, Babıâli baskınını, Ermeni meselesini vs. nasıl ‘değerlendirdiği’ne dair kıymetli bilgiler edinmek mümkündür. Hindistan Ofisi’nin İttihat ve Terakki idaresindeki ‘düşman Osmanlı Devleti’ne bakış açısını ortaya koyan bu rapor, 1908-1917 tarihleri arasında İngiltere’nin Türk politikasının temel yapıtaşlarını, hassasiyetlerini ve zafiyetlerini açığa çıkarması açısından da önem arz etmektedir.
Keywords : İttihat ve Terakki, Cemal Paşa, Farmasonluk, Arap Büro, Hindistan Ofisi