1831 NÜFUS TAHRİRLERİNE GÖRE KUMANOVA KAZASININ DEMOGRAFİK VE SOSYAL YAPISI

Authors : Mustafa DURDU

Pages : 1-47

Doi:10.30903/Balkan.954226

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2021-07-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Kumanova, bugünkü Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’ne bağlı bir yerleşim yeridir. 1831 yılında, modern anlamda ilk nüfus sayımının yapıldığı Kumanova kazası, bu tarihte Osmanlı ülkesi içerisinde Rumeli Eyaleti, Köstendil Sancağı’na bağlı bir yerleşim yeridir. Çalışmamızın ana kaynakları, T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı, Osmanlı Arşivinde bulunan NFS.d. kataloğundaki 15 Ocak 1831 (1 Şaban 1246) tarihli 5699, 5700 ve 5702 numaralı Müslüman, reaya ve yabancılara ait üç adet nüfus defteridir. Müslüman defterindeki nüfus, askerliğe elverişli olup olmamasına göre sabi, tuvana ve müsinn olarak üç gruba ayrılmıştır. Ayrıca askerîler de belirtilmiştir. Reaya defterindeki nüfus ise cizye mükelleflerinin niteliğine göre 10 yaş ve üzeri için ednâ, evsat, a’lâ ve muaf olarak dört gruba ayrılmıştır. Yabancı defterinde ise Kumanova’ya sonradan gelen Müslüman ve reayanın nüfus kaydı bulunmaktadır. Bu çalışmada, bölgede yaşayan yerli ve yabancı nüfusun yaş, isim, unvan, meslek ve resmî görevleri gibi nitelikleri analiz edilerek Kumanova kaza merkezinin demografik, sosyal ve ekonomik yapısı incelenmiştir.
Keywords : Kumanova, Nüfus Defteri, Osmanlı, Müslüman, Reaya