KARBON TİCARETİ VE KARBON BANKACILIĞI

Authors : Cemal ELİTAŞ, Ali Cüneyt ÇETİN

Pages : 51-78

View : 11 | Download : 11

Publication Date : 2011-09-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya nüfusundaki artışa paralel olarak, dünya ekonomisindeki büyüme çabaları, çevre sorunlarını da beraberinde getirmekte ve ekonomi ile çevre arasında dengesizlik yaratmaktadır. Çevre kirliliğindeki artış, batılı toplumları 1980’lerden itibaren küresel çevreyi korumaya yöneltmiştir. Çevreye ilginin artması, ekonomik büyümeyle çevre dengesi arasındaki olumsuzlukları giderici çözümlerin üretilmesine neden olmuştur. Bu bağlamdagerçekleştirilen karbon tutma atmosferdeki karbonu azaltmada kullanılan yöntemlerden birisidir. Ancak bu yöntemin karbon denkleştirme piyasasında offset market kullanımı, karbonun doğal olarak geçici tutulma özelliği ve buna bağlı olarak piyasaya arz edilmesi ve fiyatının belirlenmesi ile ilgili riskleri içermesinden dolayı güçleşmektedir. Bu çalışmada tüm bu sorunları ele alacak Esuola ve Weersink 2006 tarafından önerilen bir karbon bankası modeli tanıtılmaktadır. Söz konusu modelde banka hem karbon toplayıcı hem de bir risk üstleniciolmaktadır. Yutak alan üreticiler bankaya karbon kredilerini depolamakta, bunun karşılığında aynı banka aracılığıyla “karbon tasarruf hesapları” için kendilerine bir ödemede bulunulmaktadır. Karbon bankası aynı zamandafazla miktarda karbon yayıcıların bankadan geçici ya da kalıcı karbon kredisi satın alabildiği, kredi ve sağlananhizmetler karşılığı bankaya ödemede bulunduğu bir kurumdur. Karbon tutmada ormancılık faaliyetlerine dayalısistemler bu çalışmada ayrıca ele alınmaktadır. Ormancılığa dayalı karbon tutma sistemi genellikle belirli bir karbon alıcısıyla tek seferlik bir ödeme yapılan bir karbon satıcısını orman sahibini eşleştirme temeline dayanmaktadır. Bu ise çok geniş toprak arazi veya ormanlık alan sahiplerine hitap edebilecek bir karbon tutma sistemi yaratmaktadır. Bu çalışmada ayrıca Bigsby 2009 tarafından önerilen bir karbon bankacılığı modeli ele alınmaktadır. Söz konusu modelde bir finansal kurumun sermaye arz etmesi gibi karbon bankacılığı da tutulu karbon arzetmektedir. Esas itibariyle yıllık ödeme karşılığı orman sahipleri karbon depolar ve karbon dengeleme ihtiyacıduyanlar ise yine yıllık ödeme karşılığında karbon borçlanırlar. Karbon bankasının görevi karbon depolarını toplamak ve bunları çeşitli karbon taleplerini karşılamak için kullanmaktır
Keywords : Karbon tutma, karbon ticareti, karbon bankacılığı