Aspir (Carthamus tinctorius L.)`in Antalya Koşullarında Kışlık Olarak Yetiştirme Olanakları Üzerine Araştırmalar

Authors : Hasan BAYDAR, İsmail TURGUT

Pages : 75-92

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 1993-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma 1991-92 ve 1992-93 yıllarında aspir bitkisinin Antalya koşullarında kışlık olarak yetiştirme olanakları, bitkisel büyüme ve gelişme özellikleri ile en uygun ekim zamanının ve çeşitlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada; 1 Ekim, 20 Ekim, 10 Kasım ve 1 Aralık olmak üzere A farklı ekim zamanı ve Ekiz-10, Ekiz- 11, Ekiz-12 ve Ekiz-13 olmak üzere 9 farklı çeşit kullanılmıştır. Araştırmada aspirin Antalya koşullarında kışlık olarak başarıyla yetiştirilebileceği sonucuna varılmıştır. 1. ekim zamanı bitkileri diğer ekim zamanı bitkilerine göre çok daha hızlı bir büyüme ve gelişme göstermişler ve kış mevsiminden önce kısa bir rozet safhası geçirdikten sonra insert ignore into journalissuearticles values(64 gün); sapa kalkmaya başlamışlardır. Diğer ekim zamanlarında ise bitkiler kış mevsimini rozet safhasında geçirdikten sonra insert ignore into journalissuearticles values(sırasıyla 117,135 ve 121 gün); sapa kalkmaya başlamışlardır. Ayrıca geç ekim zamanı bitkileri ilk ekim zamanı bitkilerine göre daha geç bir tarihte çiçeklenmeye ve hasat olgunluğuna girmeye başlamışlardır. Ancak bu dönemlere geçiş süresi, geç ekimlere doğru önemli şekilde kısalmıştır. 1. ekim zamanı bitkileri diğer ekim zamanı bitkilerine göre, kombine hasat işlemlerini güçleştirecek şekilde geniş habituslu ve kalın saplı olarak oluşmuşlardır. ilk ekimlerden geç ekimlere doğru gidildikçe bitki boyu, dal sayısı, tabla sayısı, bitkide tohum ağırlığı, 1000 dane ağırlığı gibi verim öğelerinde önemli azalmalar olduğu gözlenmiştir. En yüksek tohum verimleri, ilk ekim zamanında insert ignore into journalissuearticles values(1 Ekim); Ekiz-10 ve Ekiz-13 çeşitlerinden elde edilmiştir. Ayrıca bu ekim zamanında diğer ekim zamanlarına göre bitkiler daha kalın odunsu bir sap ile daha geniş bir habitus oluşturmaktadır. Bu durum şiddetli yağmur ve rüzgarlarda bitkilerin yatma eğilimini artırdığı gibi kombine hasat işlemlerini de güçleştirmektedir. Bütün bu olumsuzlukları da gözönüne alarak bölgemizde kışlık olarak aspir yetiştiriciliğinde en uygun ekim zamanı olarak 1 Ekim tarihini yüksek verimlilik ve erkencilik özelliklerinden dolayı önerebiliriz. Ekiz-10 ve Ekiz-13 çeşitlerinin de denemede kullanılan çeşitler arasında en yüksek verimli çeşitler olduğu saptanmıştır.
Keywords : Aspir, Carthamus tinctorius L, Antalya