Antalya ilinde yetiştirilen kışlık ekmeklik buğdayın bor beslenme durumunun belirlenmesi

Authors : Selahattin Bora YALIN, Şule ORMAN, Hüseyin OK, Aylin ZAMBAK ÖZGÜR

Pages : 157-161

Doi:10.29136/mediterranean.559042

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2019-05-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Dünya üzerinde en çok üretilen ve tüketilen tahıl olan buğday, canlı beslenmesi açısından çok önemli bir stratejik üründür. Bu çalışmada Antalya ilinde yetiştirilen kışlık ekmeklik buğday bitkisinin bor beslenme durumu incelenmiştir. Bu amaçla bölgede buğday tarımının en yoğun yapıldığı Aksu, Döşemealtı ve Korkuteli ilçelerinde örnekleme yapılmıştır. Her bir ilçede bölgeyi temsil edecek on farklı buğday tarlasından toprak, bitki, dane örnekleri alınmış ve bor konsantrasyonları belirlenmiştir. Bor konsantrasyonları topraklarda 0.010-1.115 mg kg -1 ; yapraklarda 0.039-17.51 mg kg -1 ; danelerde ise 0.010-6.82 mg kg -1 değerleri arasında değişmektedir. Alınabilir bor içeriği yeterlilik sınırı 0.5-2.0 mg kg -1 kabul edilerek değerlendirildiğinde toprakların %90’nının bu değerin altında yer aldığı tespit edilmiştir. Buğday bayrak yapraklarının bor konsantrasyonlarının %80’i yeterli insert ignore into journalissuearticles values(3-25 mg kg -1 ); ve %20’sinin yetersiz insert ignore into journalissuearticles values(3 mg kg -1 >); sınıfında yer aldığı belirlenmiştir. Üreticilerle yapılan görüşmede yapraktan bor uygulaması yapıldığı belirtilmiştir. Dane örneklerinin ise %60’ında yetersiz insert ignore into journalissuearticles values(2 mg kg -1 >); ve %40’ında yeterli insert ignore into journalissuearticles values(2-8 mg kg -1 ); bor konsantrasyonları tespit edilmiştir. Buğday`da dane verimi kadar danenin mineral içeriği de önemlidir. Bor insan beslenmesi açısından gerekli bir mikrobesin elementidir. Dünya Sağlık Örgütü yetişkin sağlıklı bir insanın beslenme yoluyla günde 1-13 mg bor alabileceğini bildirmektedir. İnsanların beslenmelerinde bor alım kaynakları bitkilerdir. Buğday`dan elde edilen gıda ürünlerinin insanların günlük beslenmesinde ne denli önemli olduğu dikkate alındığında ve gizli açlık olarak adlandırılan mineral element eksikliklerinin sağlık üzerine olumsuz etkileri anlaşıldıkça bu sorunun çözülmesi gerektiği düşünülmektedir. Bu nedenle bor uygulama dozu, zamanı ve tekrar sayısı gibi değişkenlerin optimize edilmesi için bilimsel çalışmaların sürdürülmesinde yarar vardır.
Keywords : Bor, Bitki besleme, Ekmeklik buğday, İnsan beslenmesi, Tarımsal biyofortifikasyon