Kendilenmiş mısır hatlarının diallel melez döllerinde genel ve özel uyum yetenekleri ile heterosisin belirlenmesi

Authors : A. KÖSE, İ. TURGUT

Pages : 39-46

View : 14 | Download : 5

Publication Date : 2011-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu araştırma, 10 mısır saf hattı ve bunların yarım diallel melezlerinden oluşan populasyonun genetik yapısını araştırmak, ataların genel uyum yetenekleri ile kombinasyonların özel uyum yeteneği etkilerini belirlemek ve melez gücü değerlerini bulmak amacı ile yürütülmüştür. Araştırmanın melezleme ve F1’lerin test edilme aşaması Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü deneme alanlarında 2001 ve 2002 yıllarında yürütülmüştür. Çalışma amaçlarını gerçekleştirmede, verilerin analizi Griffing tipi diallel analiz yöntemleri kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Ayrıca kombinasyonlara ait heterosis değerleri hesaplanmıştır. Griffing tipi diallel analiz sonuçlarına göre incelenen tüm özelliklerde genel ve özel uyum yeteneği etkileri önemli bulunmuştur. Çalışmada tane verimi dışındaki tüm karakterlerin kalıtımında eklemeli genlerin hakim olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca çiçeklenme gün sayısı ve koçan yüksekliğinde VA-22, 1000 tane ağırlığı ve tane veriminde AS-D, protein oranında A-632 Ht, bitki boyunda ve koçanda tane sayısında N-193 hatları genel uyum yeteneği etkileri bakımından ilk sırada yer alan hatlar olmuşlardır. Analiz sonucuna göre en yüksek özel uyum yeteneği etkisi tane veriminde, VA-22 x ND-405 kombinasyonunda belirlenmiştir. Bu kombinasyonun koçanda tane sayısı, 1000 tane ağırlığı bakımından da yüksek ve önemli etki değeri gösterdiği bulunmuştur. Melez kombinasyonlara ait en düşük heterosis oranı % -25,6 değeri ile protein oranında bulunmuştur. VA-22 x ND.-405 tane veriminde % 170,4 heterosis ile en yüksek değer alan melez olarak belirlenmiştir.
Keywords : Zea mays, Diallel melez, Uyum yeteneği, Heterosis