Kültürel Temsil Pratikleri ve Anlam Üretimi: Dinî ve Millî Değerlerin Simgelerle İfadesi

Authors : Şadiye Kotanlı Kızıloğlu

Pages : 16-27

Doi:10.58242/millifolklor.1279443

View : 131 | Download : 74

Publication Date : 2024-09-15

Article Type : Research Paper

Abstract :İnsanların kendilerini ifade ediş biçimlerinde kullandıkları simgeler, ulus olma bilincinin, kutsallığın, inancın, değerlerin ve dinîn bir göstergesi olarak kullanılmaktadır. Bu ifade biçimlerine verdikleri değer ve önem ise özellikle bazı simgelerle somutlaşarak kişinin kendini ifade etmesinde önemli bir aracı olarak varlık kazanmaktadır. Her kullanıcının birbirinden farklı amaçlarla kullanmayı tercih ettiği simgeler vardır. İslami anlam barındıran simgelerin bulunduğu aksesuarların ya da millî değerleri yansıtan figürlerin kullanımı özellikle son dönemlerde sıkça karşımıza çıkmaya başlamıştır. Çevremizde birbirinden farklı figürlerin farklı kullanıcılar tarafından kullanıldığı gözlemlenmekte, bu kullanımların sadece estetik açıdan değil iletişim açısından da bir değeri olduğu varsayılmaktadır. Bu varsayımdan hareketle, çalışmada kullanıcıların simgeleri nesneler eşliğinde iletişimin bir aracı olarak nasıl kullandıkları araştırılmakta, ulaşılan veriler kullanıcıların kendi görüşleri doğrultusunda değerlendirilmekte, kullanım amaçları ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda çalışmanın konusunu dinî ve millî simgelerin günlük yaşamda iletişim bağlamında kullanımı oluşturmaktadır. Çalışmada toplumsal düzeyde bir anlam ifade edebilecek şekilde kullanılan simgelerin kullanım amacı ve niyeti, kullanıcı görüşleri doğrultusunda günlük yaşamda kullanılan nesneler üzerinden analiz edilmekte, simgelerin iletişim bağlamında önemi değerlendirilmektedir. Bu bağlamda çalışmanın amacı, dinî ve millî değerleri temsil ettiği düşünülen simgelerin görsel bir iletişim formu olarak hangi amaçlarla ve ne şekilde kullanıldığını tespit etmektir. Çalışmada insanın değerleri, inançları, düşünceleri ya da bakış açısını sözlü olarak değil, sözsüz bir biçimde simge kullanımı eşliğinde, hangi anlam örüntüleri çerçevesinde kur-duğu sorgulanmaktadır. Bu kapsamda iletişim bağlamında kullanıcıların simge kullanım amacını, niyetini veya isteğini ortaya koymak amaçlanmış, nitel araştırma tekniğinden yararlanılmıştır. Çalışma kapsamında kullanıcılara yarı yapılandırılmış görüşme tekniğiyle üç soru yöneltilmiştir. Amaçlı örneklem türlerinden biri olan ölçüt örneklemeyle kullanıcılar belirlenmiş, 10’u kadın olmak üzere toplam 26 kişiyle görüşme gerçek-leştirilmiştir. Görüşme sonucu elde edilen veriler niteliksel içerik analizine tabi tutulmuş, veriler yorumlanırken kod, kategori ve temalar tespit edilmiştir. Her kategori ile ilgili verilen cevaplara yönelik temalar ileti-şim bağlamında yorumlanmıştır. Çalışmadan ulaşılan sonuçlara göre dinî ve millî değerler içeren simgeler erkek ve kadın kullanıcılar tarafından yüzük, kolye, bileklik, saat gibi aksesuarlar eşliğinde kullanılmaktadır. Dinî simge kullanımında Allah lafzı ile Elif Vav harfleri sıklıkla kullanılırken, Ayyıldız, IYI, Hilal, Yıldız, Tuğra, Çift Başlı Kartal, Bozkurt simgeleri millî duyguların ifade edilmesi için kullanılmaktadır. Sonuç olarak simge içerikli nesnelerin belli bir amaç ve niyet doğrultusunda millî duygu ve düşünceleri yansıtmak için; huzur ve mutluluk sağlayan unsur niteliğinde manevi doyum aracı olarak; ideolojik bakış açısını yansıtma ve toplumsal kimlik aktarıcısı olma; inancın bir göstergesi olarak dinî anlam ve değere sahip olması; nazar ve kötülüklerden korunma ve psikolojik olarak rahatlamanın bir aracı olma gibi anlamlar dahilinde kullanım pratiklerinin olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Dinî değer, millî değer, simge, maddi kültür, görsel iletişim