Grimm Masallarındaki Statü ve Kişilik Özelliklerinin Toplumsal Cinsiyet Açısından İncelenmesi

Authors : Aygül Şahin Toptaş

Pages : 40-52

Doi:10.58242/millifolklor.1367016

View : 163 | Download : 121

Publication Date : 2024-12-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Grimm Masalları, Alman kültürünün ve folklorunun özelliklerini ortaya koyan yegâne eserlerden biri- dir. Bir toplumun değerlerini, geleneklerini ve dünya görüşünü yansıtarak kültürel bir bağlamda anlatan masallar, toplumsal cinsiyet rollerini de içererek çocuklara aktarılır ve böylece toplumsal cinsiyet normlarının nesilden nesile geçişi sağlanır. Grimm Masalları da bu yönüyle toplumsal cinsiyet kavramının nesillere akta- rımına hizmet eden birer araçtır. Buna ek olarak bu masallarda yer alan toplumsal statü ve kişilik özellikleri dönemin kültür anlayışı içerisinde cinsiyetin toplumsal hayata yansımalarını görmemize imkân sunmaktadır. Bu çalışmada, Grimm Masallarında kadın ve erkek karakterlerin toplumsal statü ve kişilik özelliklerinin toplumsal cinsiyet açısından nasıl tasvir edildiğini ve toplumsal cinsiyet fikrinin bu araçlar aracılığıyla toplu- ma nasıl aktarıldığını incelemek amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda masallardaki karakterlerin cinsiyet temelinde toplumsal statü ve kişilik özellikleri analiz edilerek masallarda toplumsal cinsiyetin nasıl temsil edildiği ve kadın ile erkeğin toplumdaki rolleri ve davranış biçimleri ele alınmıştır. Bu inceleme, Grimm Masalları aracılığıyla geçmiş dönemlerdeki cinsiyet normlarını anlama ve günümüzde hâlâ devam eden cinsiyet rolleri konusundaki düşünceleri sorgulama potansiyeline sahiptir. Ayrıca, masallardaki statü ve kişilik özelliklerinin toplumsal cinsiyet açısından incelenmesi, folklorun insanların kimlik ve değerlerini nasıl şekil- lendirdiğini anlamamıza yardımcı olurken, cinsiyet rollerinin tarih boyunca nasıl şekillendiğini ve hâlâ devam eden tartışmaları nasıl etkilediğini anlamamıza katkı sağlar. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında Grimm Masallarında yer alan 210 masal incelen- miş 22 masalda hiçbir toplumsal statü yer almadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle toplumsal statü ve kişilik özelikleri incelenirken 188 masal ele alınmıştır. Erkek ve kadınlara ait statüler incelendiğinde dikkat çeken en önemli özellik, cinsiyetin statü üzerindeki belirleyici etkisidir. Grimm Masallarındaki toplumsal statü ve kişilik özellikleri incelendiğinde, kadın ve erkek karakterler arasında belirgin farklılıkların olduğunu görül- mektedir. Erkek karakterlerin masallarda daha çeşitli toplumsal roller üstlendikleri, kadın karakterlerin ise daha çok ev işleri ve hizmet gibi ev içi rollerde tasvir edildiği belirlenmiştir. Kadın karakterler pasif bir şekil- de konumlandırılmış, kadınlara aşçı ve hizmetçi gibi cinsiyete dayalı mesleki statüler dışında başka bir top- lumsal statü verilmemiştir. Grimm Masalları kadın ve erkeklerin kişilik özellikleri açısından incelendiğinde erkeklerin daha çok pozitif, kadınların ise daha çok negatif özelliklerle tasvir edildiği görülmüştür. Erkek karakterler genellikle güçlü, lider ve dışa dönük rolleri temsil ederken, kadın karakterler daha pasif, daha çok ev içi rollerde, fedakâr ve koruyucu figürler olarak tasvir edilmiştir. Bu farklılıklar, Grimm Masallarının yazılmış olduğu 19. yüzyıl Almanya’sının toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin bir yansıması olduğu ve kadınla- rın toplum içindeki güç ve etki alanlarının sınırlı olduğunu göstermektedir. Bu araştırma, masalların insanların kimliklerini ve değerlerini nasıl etkilediğini anlamak için yeni bir perspektif sunmaktadır. Grimm Masalları üzerinden yapılan bu çalışma, folklorun cinsiyet rollerini anlama ve değiştirme potansiyeline sahip olduğunu ortaya koyabilir.
Keywords : Grimm Masalları, Alman edebiyatı, kültür, toplumsal cinsiyet