Dama Oynanan Kahvehaneler Ve Gündoğan Köyü Yukarı Mahalle Kahvesinde Bulunan Dama Oyun Masasının Çözümlenmesi

Authors : Bülent AYBERK

Pages : 11-38

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türk daması, ülkemiz kamuoyu tarafından hakkında fazla bir bilgiye sahip olunmamasına karşın; geniş bir oyuncu kitlesine ve büyük bir kültürel geçmişe sahiptir. Özellikle Padişah Abdülaziz’in damaya olan tutkusu, Osmanlı toplumunun üzerinde etkili olmuş; oyun, geniş bir yaygınlığa ulaşmıştır. Bu dönem bu nedenle, Türk dama oyununun altın çağları olarak adlandırılmaktadır. Cumhuriyet’in kuruluşunun ardından oyuna olan ilgi giderek azalmıştır. Günümüze gelindiğinde; Türk Dama Federasyonu’nun 2014 yılında kurulmasıyla birlikte oyunun toplumsal yaygınlığına kavuşması için kültürel girişimlerin başladığı görülmektedir.   Türk daması, yalnızca kurallardan oluşan soyut bir oyun değildir. Oyun, mekanı örgütlemesi bakımından ve biçimsel - işlevsel olarak özelleşmiş bir oyun mobilyası ortaya çıkarması nedeniyle de önemli bir tarihi kültür varlığı oluşturmaktadır. Dama masalarının boyutları, Türkiye’nin doğu ve batı bölgelerinde belirli kültürel etkenler altında, bir sınıflandırmaya olanak verebilecek ölçüde birbirinden farklılaşabilmektedir.   Ancak Bodrum’un Gündoğan köyünde bulunan kahvehanedeki oyun masası, bu sınıflandırmanın dışında kalacak boyutlara sahiptir. Yazı, bu masayı analiz etmekte ve diğer dama oyun masalarından farklılaşmasının nedenlerini ortaya koymaktadır. Bu nedenle yurt içi gezilerinde, dama oynanan kahvehaneler ziyaret edilerek mekanların ve dama masalarının fotoğrafları çekilerek belgeleme yapılmış, incelemeye konu olan dama masasıyla benzer özellikleri taşıyan oyun masalarından yola çıkılarak bir tipolojik yargıya varılmaya çalışılmıştır. 
Keywords : Türk Daması, Dama Oyunu, Dama Masası, Dama Kahvehaneleri