Divriği Darüşşifası Ana Eyvan Tonozunun Stereotomiyası

Authors : Sevda ATAK

Pages : 235-260

Doi:10.26835/my.646490

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Divriği Ulu Cami ve Şifahanesi, mimarlık tarihinin araştırılmasında büyük önem taşıyan taş tonoz tiplerinin programlanmasında, en önemli örneklere öncülük etmektedir. Yapıda kullanılan üst örtüler, özellikle kenar tonozlar üzerinde, birbirinden farklı olarak ciddi bir yelpaze genişliği sunmaktadır. Bu çeşitlilik, tonozların inşasında kullanılan geometrik yapı sisteminde de farklı çözümleri beraberinde getirmiştir. Dahası, Türkiye mimarlık tarihinde neredeyse, hiç bir araştırmada yer verilmeyen stereotomiya yöntemi, bu çalışmada şimdiye kadar farklı şekilde tanımlanan, ‘kenar tonozlar’ için uygulamalı olarak denenmiştir. Böylelikle çalışmanın hedefi olarak, Divriği Şifahanesi ana eyvanın altı kenarlı tonozunda kullanılan stereotomiya yöntemi incelenmiştir. Bu analiz üzerinden tonozun küçük bir modeli yeniden inşa edilmiştir. Bu işlem ve onun doğurduğu varsayımlar Madrid “Taller de Construcción Gótica” insert ignore into journalissuearticles values(Gotik İnşa Atölyesinde);da kabul edilen bir hipotez üzerinden gerçekleşmiştir. Madrid’de yapılan bu hipotezin doğru olması durumunda, Divriği Ulu Cami ve Şifahanesi’nin, bütün kenar tonozları için bu yöntem uygulanabilir. Bununla birlikte, aynı uygulamayı hem dönemin Selçuklu ustalarının çalışma yöntemleri anlayabilmek, hem de Selçuklu yapılarındaki benzer kenar tonozlar için de düşünmek mümkündür.
Keywords : Kenar Tonoz, Yıldız Tonoz, Divriği Ulu Cami ve Şifahanesi, Stereotomiya, İmposta