İzmit Kent Planlaması ve Sulak Alan Bölgesine İlişkin Plan Kararları

Authors : Duygu Kanik

Pages : 911-951

Doi:10.26835/my.1233614

View : 90 | Download : 94

Publication Date : 2023-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Günümüzde dünyanın ve ülkemizin en önemli gündemini oluşturan çevre sorunları çok sayıda araştırma ve çalışmaya konu olmaktadır. Özellikle sanayileşme ve nüfus artışının etkisi ile yaşanan hızlı kentleşme süreçleri yalnızca insanların değil, o bölgede yaşayan diğer canlıların da yaşamını etkileyen önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu doğrultuda planlama ve uygulama aracı olan kent planları, kentleşme ve nüfus artışı arasındaki dengeyi fizik mekanda, mekanın tüm özellikleri ve değerlerini de dikkate alarak doğru bir kurgu ile kurabilmek için önem taşımaktadır. Ancak planların mekandaki değişimlerin gerisinde kalması ve kentlerin plan öngörülerinden farklı gelişmeler göstermesi sonucu planlar değişime zorlanmış, doğal çevrenin öneminin artması ile de fizik mekana dair alınan eski plan kararları bu alanların koruma süreçleri ile çelişmeye başlamıştır. Birçok canlı türünün barındığı, biyolojik çeşitliliğin arttırılması ve devamlılığı açısından önem taşıyan sulak alanlar, 1970’li yıllara kadar kentsel gelişimin sınırlı olması nedeni ile yapılaşmaya konu olmaz iken, salgın hastalıklarla mücadele, taşkın kontrolü ya da arazi elde etme amacı ile kurutulmaya çalışılmış; bu tarihten sonra bu alanların korunması için dünyadaki sözleşmelere taraf olunmasına karşın, 1980’lerde kentlerin planlardan bağımsız kontrolsüzce büyümesi, mevzuatın ve yereldeki çalışmaların ancak 1990’lı ve 2000’li yıllarda ortaya konması nedeni ile kurumuş, zarar görmüş ve yok olmaya yüz tutmuştur. Bu çalışmanın amacı, ülkemizde yoğun sanayileşme ve kentleşmeye konu olan İzmit’te, Dünya kuş göç yolları içerisinde göçmen kuşların göç rotası üzerinde bulunan "İzmit Körfezi Sulak Alanı” planlama geçmişinin ele alınması ve alanın bugünkü durumunu ortaya koyarak gelecekle ilgili önerilerde bulunulmasıdır. Çalışma, ülkemizde sanayileşmenin doğal kaynakların önüne konulduğunu, süreç içerisinde özel mülkiyete konu edilen alanların kamu eline geçmesi yönündeki sorunların çözümünün koruma alanlarının sınırlarının daraltılması olarak ele alındığını ortaya koymakta ve giderek yitirilme tehlikesinin söz konusu olduğu, yaşamsal öneme sahip sulak alanların sürdürülebilirliğinin sağlanması için neler yapılabileceğini İzmit Körfezi Sulak Alanı özelinde ortaya koyarak, bu konuda somut adımların atılacağı bir ortamı yaratmaya çalışmaktadır.
Keywords : İzmit, Sulak Alan, İzmit Körfezi Sulak Alanı, Planlama