Cumhuriyet Döneminde İzmit İlçesi Gelişim Süreci ve Planlama Tarihi

Authors : Songül Aktaş, Mercan Efe Güney, Sibel Ecemiş Kiliç

Pages : 861-881

Doi:10.26835/my.1331185

View : 121 | Download : 123

Publication Date : 2023-12-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Kentlerin gelişim sürecini belirleyen pek çok etken bulunmakla birlikte, kent planları hem bu etkenleri yönetmeye çalışan bir mekanizma olarak, hem de gereksinimleri karşılayarak geleceğe ilişkin öngörüde bulunan/kararlar alan bir bilim alanı olarak bu etkenlerin başında gelmektedir. Dolayısıyla bir kentin gelişim süreci içinde yapılmış planların incelenmesi planlama disiplininin ilkelerini ne kadar uygulamaya koyabildiğini ve sosyal, ekonomik ve kültürel unsurların planlama disiplinine nasıl etki ettiğini gösteren önemli bir araçtır. Bu kapsamda Kocaeli ili, İzmit ilçesi gelişim süreci yapılmış planlara göre irdelenmiştir. İzmit ilçesi sahip olduğu coğrafi avantajları ile Kocaeli kentinin gelişim sürecinin tamamının odağında yer aldığından çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma kapsamında İzmit ilçesinin 1930’lu yıllarda başlayan planlama sürecinin incelenmesi ile kentin mekânsal dönüşümünde bu planların etkilerinin saptanması ve plan hiyerarşisi uyumunun incelenmesi amaçlanmıştır. İncelemelerle birlikte kentin makroformunun nasıl değiştiği, kent merkezinin kullanım kararlarının ve yapılaşma biçimlerinin nasıl dönüştüğü değerlendirilmiştir. Bu kapsamda İzmit ilçesine ilişkin geçmişte onaylanmış olan 1977,1979 ve 1984 yıllarına ait 1/1.000 ölçekli uygulama imar planları, 2008 yılında yürürlüğe giren 5747 sayılı "Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile İzmit belediyesi kurulmadan önce ilçe sınırları içinde yer alan (Kuruçeşme, Saraybahçe, Bekirpaşa, Alikahya, Akmeşe) belde belediyelerinin 1/5.000 ölçekli nazım ve 1/1.000 ölçekli uygulama imar planları ve güncel 1/25.000- 1/5.000 ölçekli nazım imar planları ile 1/1.000 ölçekli uygulama imar planları incelenmiştir. Sonuçta İzmit ilçesinin planlama tarihi ortaya konulurken şehir planlama disiplininin temel ilkelerinden olan planlama hiyerarşisine uyulup uyulmadığı konusu İzmit ilçesi özelinde değerlendirilmiştir.
Keywords : İzmit, Kent Gelişimi, Sanayi, Planlama Tarihi