Mimarlıkta Uyarlanabilirlik Seviyeleri ve Örnekler Üzerinden Bir İnceleme

Authors : Beyza Özengül Aykış, Sonay Ayyıldız

Pages : 217-234

Doi:10.26835/my.1478404

View : 217 | Download : 156

Publication Date : 2024-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Yapılar fayda sağlamak için inşa edilmekte ve yapıların uzun süre kullanımı hedeflenmektedir. Yapılı çevre, iç ve dış nedenlere bağlı olarak sürekli değişim halindedir. Dolayısıyla yapıların yaşam döngüleri boyunca değişime uyum sağlayarak işlevselliğini korumaları gerekmektedir. Bu noktada uyarlanabilirlik kavramı yapıların ömrünü uzatmanın bir aracı olarak önemli hale gelmektedir. İnsanoğlu tarih boyunca değişime uyum sağlamanın yollarını aramıştır. Uyarlanabilirlik modern dönemde hızla gelişen kentlerde artan nüfus ve sınırlı kentsel çevre nedeniyle oluşan daha uzun ömürlü ve toplumun farklı ihtiyaçlarını karşılayabilecek yapılar inşa etme ihtiyacı ile dikkat çekmiş olsa da yeni bir kavram değildir. Günümüzde teknolojik gelişmeler, yapılarda dijital teknolojilerin kullanımını artırmış ve uyarlanabilir tasarım yapmanın çeşitli yolları ve amaçları olduğunu göstermiştir. Çalışmada gelişen teknolojinin uyarlanabilir yapılar üzerindeki etkilerini görebilmek amacıyla literatür taraması yapılmış, yapı örnekleri seçilmiş ve seçilen yedi yapı uyarlanabilirlik değerlendirme kriterleri bağlamında incelenmiştir. İnceleme sonucunda yapı ve/veya yapı bileşenlerinin manuel olarak uyum sağlayabildiği gibi otomatik olarak da uyum sağlayabildiği gözlenmiştir. Malzeme ve teknolojideki gelişimler yapılarda akıllı yapı bileşenlerinin kullanımı artırmış olsa da evrensel uyarlanabilir tasarımın olamayacağı; her yapının kendine özgü, farklı fonksiyonel özelliklere ve kullanıcı yapısına sahip olduğu sonucuna varılabilmektedir.
Keywords : Uyarlanabilirlik, Esneklik, Mimarlıkta Uyarlanabilirlik Seviyeleri