Prensîpên Amadekirina Ferhengeka Ortografîk ji bo Kurdîya Kurmancî

Authors : Mikail Bülbül

Pages : 34-49

Doi:10.55253/nubihar.1376298

View : 165 | Download : 628

Publication Date : 2023-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Ji bo standardîzasyona zimanekî çend qonaxên sereke hene ku hilbijartina herêmeka zimanî, grafîtîzasyon, kodîfîkasyona normên rêzimanî û ferhengî û modernîzasyon hin ji wan in. Amadekirina ferhengeka ortografîk anku standard jî yek ji karên sereke ye ku dikeve nav xebatên kodîfîkasyona zimanekî. Di vê xebata xwe da em dê li ser prensîpên amadekirina ferhengeka ortografîk ji bo kurdîya kurmancî bisekinin. Di kurdîya kurmancî da jî wekî gelek ziman û dîyalektên zimanên din gelek varyantên bêjeyan hene. Ji bo amadekirina ferhengeka standard ji nav varyantên bêjeyekê hilbijartina formekê karekî hem giring hem jî hesas e. Ji bo xebateka weha divê pêşî varyantên bêjeyan ji devokên cuda bên berhevkirin û lijeneyeka biryarder bê sazkirin. Ew lijneya biryarder ji nav varyantên bêjeyan divê yekê ji bo kurmancîya standard hilbijêre. Ji bo ku bikare biryarê bide jî divê meylên biryardanê tesbît bike. Berbelavîya formeka varyantekê, hevbeşbûna navbera dîyalektan, forma zimanê deynkirî, forma kurdîbûyî meylên giring in ji bo biryardana li ser varyantekê. Armanca vê xebatê jî ew e ku ji bo ferhengeka standard a kurdîya kurmancî prensîpên sereke yên ferhengeka ortografîk nîqaş û destnîşan bike.
Keywords : standardizasyon, kodlama, imla sözlüğü, kurmanji kürtçesi