دراسة لرحلة القاضي محب الدين الحموي المسماة `بوادي الدموع العندمية بوادي الديار الرومية

Authors : Abdulsattar ELHAJHAMED

Pages : 203-226

Doi:10.32330/nusha.476478

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2019-06-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede Kadı Muhibbüddin el-Hamevî`nin Bevâdi`d-Dumû`il-`Andemiyye Bivâdi`d-Diyâr`ir-Rûmiyye adlı seyahatnamesi ele alınmıştır. 16. yüzyılda yaşayan Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, Kadmus beldesinde yaptığı kadılık görevinden alındıktan sonra azil kararına itiraz etmek üzere Osmanlı payitahtı olan İstanbul`a gelmiştir. Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, İstanbul`da bir buçuk yıldan ziyade ikamet ettikten sonra Çivizâde Mehmet Efendi`inin Anadolu Kazaskerlik makamına getirilmesiyle birlikte yeni bir görev alarak memleketine dönmüştür. Kadı Muhibbüddin el-Hamevî,  Bevâdi`d-Dumû`il-`Andemiyye Bivâdi`d-Diyâr`ir-Rûmiyye adlı eserinde izlenimlerine ve yazdığı mektuplara yer vermiştir. Bu çalışmada Kadı Muhibbüddin el-Hamevî hakkında bilgi verildikten sonra Osmanlı döneminin ilk yıllarında yazılan Arapça seyahatnamelerden kısaca söz edilmiş ve dönemin ilk seyahatname eserlerinden biri olan Bevâdi`d-Dumû`il-`Andemiyye Bivâdi`d-Diyâr`ir-Rûmiyye adlı seyahatnamesi içerik ve üslup açısından incelenmiş; eserin yazılma sebebi, konuları ve öneminden bahsedilmiştir. Yazar, kadı olması sebebiyle seyahatnamesinde 16. yüzyılda Osmanlı devletinin kadılık müessesesinden ve İstanbul`dayken meydana gelen büyük hadislerden söz eder. Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, izlenimlerini içeren seyahatnamesinde Şeyhülislam Ebussuud Efendi`nin vefatı, II. Selim`in vefatı ve oğlu Murat`ın tahta çıkışı gibi önemli hadiselerden bahseder. Divanı olmayan Muhibbüddin el-Hamevî`nin Şeyhülislam Ebussuud Efendi, kazasker Ma`lulzâde, kazasker Çivizâde Mehmet Efendi gibi devlet adamlarına yazdığı şiirler ile önemli hadiseler için düşürdüğü tarihler eserde önemli bir yer alır.     
Keywords : Kadı Muhibbüddin el Hamevî, Seyahatnameler, Osmanlı Devleti, Kadılık Müessesesi