KUDÜS-İ ŞERİF'TE TÜRKÇE GAZETE YAYIMINA DAİR

Authors : Murat Çelik

Pages : 15-40

Doi:10.32330/nusha.1420936

View : 44 | Download : 51

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Kudüs-i Şerif, Müslümanlar, Hristiyanlar ve Yahudiler için kutsal olup Eyyûbî, Memlûk ve Osmanlılar zamanında her bakımdan büyük bir gelişme göstermiş, zengin iktisadi imkanlarla desteklenmiş bir vakıf şehre dönüşmüştür. Bu çerçevede Hristiyan ve Yahudiler kendi kurumlarını kurmakta özgür olmuş, okul, vakıf gibi kurumsal yapılanmalarda bulunmuş, 19. yüzyılın en önemli iletişim araçlarından biri olan gazeteler kurmuşlardır. Kudüs özelinde ehl-i kitap kendi gazetelerini kurarken Müslümanlar da çeşitli girişimlerde bulunmuş, Türkler ise Avrupa\'dan dolaşıma sokulan yanlış bilgi ve haberlerin önüne geçmek için resmi nitelikte Türkçe bir gazetenin yayımlanmasına karar vermişlerdir. Bu çalışmada öncelikle Kudüs\'te Türkçenin kullanımı üzerinde durulmuş, Türkçenin Kudüs\'te konuşulan dillerden biri olduğu gösterilmiştir. Keza Kudüs\'teki gazete yayımına ilişkin yapılan girişimlere ilişkin genel bir çerçeve çizilmiş, gerekçeleri ve ruhsat talepleri değerlendirilmiştir. Kudüs\'teki gazete yayımı girişimleri içinde Türkçe bir resmî gazete yayımlanmasının arka planı üzerinde durulmuş, süreç ele alınmıştır. Bu yapılırken yoğun bir biçimde Osmanlı arşiv belgelerine atıfta bulunulmuş, önemli görülen bazı belgelerin transkripsiyonuna yer verilmiştir. Söz konusu dönemde Türkçenin Kudüs\'ün dillerinden biri olduğu ortaya konmuş, ayrıca bilginin toplumsal anlamda yayılması için yayım faaliyetlerinin önemli araçlar olduğu neticesine varılmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, Filistin, Türkçe, Kudüs, Gazete