Amerika'da Kalvinciliğe Karşı Arminciliğin Etkisi ve Yayılışı

Authors : Harun Ceylan

Pages : 161-188

Doi:10.51490/oksident.1373988

View : 99 | Download : 69

Publication Date : 2023-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Protestan teoloji içerisinde Armincilik, 16. yüzyılda Hollanda’da yaşamış olan Jacob Arminius’un (1559-1609) teolojik görüşlerine dayanan ve Kalvinciliğin kader, lütuf, insan iradesi, İsa’nın kefareti, inananların korunmuşluğu konularındaki teolojik önermelerine karşı çıkan bir anlayıştır. Arminius’tan sonra onun takipçileri olan Remonstrantların etkisiyle İngiltere’de yer bulmaya başlayan Armincilik, yoğun göçlerle birlikte Amerika’ya da taşınmıştır. Özellikle John Wesley ve Metodistler Arminciliğin yayılmasında önemli bir rol üstlenmişlerdir. Amerika’da ortaya çıkmış olan birçok Protestan cemaat, Kalvinciliğin ilkelerinden çok Arminciliğin evrensel kefarete ve insanın kurtuluştaki iradesine vurguya dayanan kader inancını tercih etmiştir. Bu makalede, öncelikle Arminius’un hayatından bahsedilecek, sonra onun Calvin’in Reform teolojisine olan itirazları ele alınacaktır. Daha sonra Arminciliğin Amerika’da yayılışından bahsedilecek, bu noktada John Wesley’in Arminciliği ele alındıktan sonra kader, kefaret, lütuf, irade konularında Kalvincilik yerine Arminciliğe yakın olan Protestan cemaatlerden bahsedilecektir. Böylelikle klasik Arminciliğin argümanlarına tamamen dayanmasa da Amerika’da Arminci olarak nitelenen Protestan teoloji ortaya konmuş olacak ve Amerika’da Kalvincilik ile Armincilik arasında günümüzde de devam eden teolojik tartışmaların kökeni ve seyri ortaya konmuş olacaktır.
Keywords : Armincilik, Kalvincilik, Amerika, Metodizm, Protestan cemaatler, Dinler Tarihi, Hıristiyanlık