TELL TAYİNAT YERLEŞİMİNDE GEÇ TUNÇ – ERKEN DEMİR ÇAĞI GEÇİŞ DÖNEMİ SERAMİKLERİ ÜZERİNDEN AMİK OVASI’NDA GÖRÜLEN YEREL DEVAMLILIKLAR VE DOĞU AKDENİZ BAĞLANTILARI

Authors : Elif ÜNLÜ

Pages : 79-112

View : 8 | Download : 4

Publication Date : 2017-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Tell Tayinat Amik Ovası’nda, kuzey Suriye bölgesini İç Anadolu ile bağlayan ve Akdeniz’e açılan önemli ticaret yollarının üzerinde bulunur. Bu yerleşim Demir Çağı’nda çok önemli bir krallığın merkezidir ve bununla ilgili veriler Chicago Üniversitesi’nin Oriental Institute tarafından önceden yapılmış olan araştırmalar ve daha sonra başlayan Toronto Üniversitesi, Near and Middle Eastern Civilizations bölümü tarafından sürdürülen kazılar sayesinde bilinmektedir. Kuzeydoğu Akdeniz bölgesinde Geç Tunç II’nin sonları Hitit krallığının yıkılması ile alışılmış ekonomik ve siyasi yapıların çökmesi ve kent odaklı merkezi güçlerden daha kırsal bir düzene geçildiği için daha sonraki gelişmelere yön veren önemli bir zaman dilimidir. Bölgedeki birçok yerleşimden elde edilen veriler ışığında bu dönemde hem bir takım istikrarsızlıkların süregeldiğini hem de bazı devamlılıkların görüldüğünü ve bunların her bölge için değişik koşullara bağlı olarak farklı şekillerde meydana çıktığını görürüz. Genel olarak Geç Hellas IIIC seramikleri doğu Akdeniz’de yerel güçleri yakıp yıkan ve bunların harabelerinin üzerine yerleşen ‘Sea Peoples’ ile eşleştirilerek bölgedeki merkeziyetçi devletlerin yıkılmasını açıklayan kapsayıcı bir anlatının öznesi olmuşlardır. Fakat Amik Ovası’nda yakın zamanda yapılan yeni araştırmalar sonucunda bu çöküşün aslında bu kadar basit bir süreç içinde gerçekleşmediğini görüyoruz. Bu bağlamda, bu makalede Tell Tayinat yerleşimi Geç Tunç II-Erken Demir Çağı geçiş katmanlarından elde edilen seramikler ışığında bu döneminde yerel ve yerel olmayan ilişkilerin yeniden düzenlenmesi ve bunlar üzerinden sonraki Demir Çağı devletlerinin oluşumu incelenecektir.
Keywords : Doğu Akdeniz, Geç Tunç II Dönemi, Erken Demir Çağı, Amik Ovası, Tell Tayinat, seramik