KYME VE LARISSA’DA BULUNMUŞ İKİ FİGÜRLÜ MEZAR STELİ

Authors : Tayfun SELÇUK

Pages : 255-296

View : 7 | Download : 4

Publication Date : 2016-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmamızın konusunu İzmir Arkeoloji Müzesinde sergilenmekte olan biri Kyme, diğeri Larissa’dan ele geçmiş figürlü iki mezar steli oluşturmaktadır. Larissa steli, özellikle alınlık ve sağ alt kısmındaki yeni kırıklardan kaynaklanan eksikleri dışında neredeyse tam olarak ele geçmişken, Kyme stelinin sadece alt yarısı ele geçmiştir. Bu iki stelin çalışma konusu olarak seçilme nedeni, aynı atölye ve heykeltıraş tarafından yaratılmış bir serinin ürünleri oldukları tespitimize dayanmaktadır. Kompozisyon olarak, özellikle Hellenistik Dönemde sıkça rastlanılan çocuk-genç stel tipine uygun, ancak özgün birer örnektirler. Birbirleriyle üslup ve stil yönünden tamamen benzer özellikler göstermektedirler. Larissa stelinin tama yakın olarak ele geçmiş olması, çalışmamızın ilerleyen bölümlerinde genel değerlendirmelerin ağırlıklı olarak bu eser üzerinden yürütülmesini tercih etmemize neden olmuştur. Kabartma alanı, yana açılmış sağ elinde sapından üzüm salkımı tutar vaziyette tasvir edilmiş genç kız ve yanında kendisine bir tabak içerisinde meyveler sunan hizmetçi kız figürü ile formüle edilmiştir. Arka planda aksesuar olarak, yukarı solda asılı bir şapka ve sağda bir kithara ile sahne tamamlanmıştır. Vücut hatları, yüz ifadesi, saçının düzenleniş biçimi ve elbise tipi, eserimizin 12-17 yaşları arasında genç kızlık çağından genç kadınlığa ulaşmak üzere olan bir genç kız için tasarlanmış olduğunu göstermektedir. Eserlerimizde tasvir edilmiş hizmetçi kız figürleri boyutları itibarıyla köle-hizmetçiden çok, aileden bir yakın akraba-yardımcı izlenimi vermektedir. Her iki eserimizi, figürler üzerinde yaptığımız stil kritiği yöntemiyle İÖ 2. yüzyılın 3. çeyreğinden az sonraya tarihlemekteyiz. Önermiş olduğumuz bu tarihi, kithara ve şapka motifleri ile meyve tabağı, sandalet, yazıtlar ve stelin genel tipolojisi teyit etmektedir. Naiskos formlu zarif görünümü, kabartma alanında tasvir edilen figürlerin oldukça plastik, heykelimsi karakterleri, eserlerimizin Smyrna stellerinden etkilenmiş yerel bir atölyeye ait olması gerektiğine işaret etmektedir.
Keywords : Kyme, Larissa, Smyrna, Mezar Steli, Naiskos, Hellenistik Dönem