ZWEI NEUE INSCHRIFTEN FÜR HOSIOS KAI DIKAIOS

Authors : N. Eda AKYÜREK ŞAHİN

Pages : 257-280

View : 9 | Download : 4

Publication Date : 2010-05-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede Hosios kai Dikaios kültü için iki yeni yazıt tanıtılmaktadır. Altar üzerinde yer alan 1 numaralı yazıt insert ignore into journalissuearticles values(Fig. 1 a-b); Zonguldak’ın Gökçebey İlçesi, Gaziler Köyü’nde ‘Asar Kale’ olarak adlandırılan yerde bulunmuştur insert ignore into journalissuearticles values(bkz. Fig. 6-8);. Bu yer Antik Dönem’de Doğu Bithynia - Batı Paphlagonia Bölgesi’nde insert ignore into journalissuearticles values(geç dönemde Honorias Bölgesi); yer almaktadır. Eser şimdi Ereğli Müzesi’ndedir. Bu yazıtla Hosios kai Dikaios’un kültü bu bölgede ilk kez belgelenmektedir. Tanrı yazıtta o yörenin yerel anatanrıçasıyla insert ignore into journalissuearticles values(Meter Theon); birlikte anılmaktadır. Ayrıca, antik kaynaklardan tanıdığımız ve Paphlagonia’da küçük bir nehir olan Lykos’un adı insert ignore into journalissuearticles values(Ereğli civarında Karadeniz’e dökülen bugünkü Aydınlar Çayı/Gülünç Çayı’nın bir kolu); ilk kez bir yazıtta belgeleniyor gözükmektedir. Yazıtta ayrıca, adı dativus halde geçen Aleksandros isimli birisi söz konusudur ve ismi Hosios kai Dikaios’un adından sonra gelmektedir. Anadolu’da insert ignore into journalissuearticles values(özellikle Phrygia ve Bithynia’da); bazı yazıtlarda şahısların adı da tanrının ismiyle birlikte dativus haldedir. Bu yazıtlar bilim dünyasında epey tartışılmış ve bunların aslında mezar taşı olduğu kanaati yerleşmiştir. Bu yazıt da olasılıkla bir mezar taşıdır ve aynı zamanda Hosios kai Dikaios’a sunulmuştur. Tanrının anılmasıyla mezarın korunması amaçlanmış olmalıdır. Çok küçük bir altar üzerinde yer alan 2 numaralı yazıt insert ignore into journalissuearticles values(Fig. 2 a-c); ise Bursa’nın Büyükorhan İlçesi’nin Derecik Köyü’nde insert ignore into journalissuearticles values(Hadrianoi teritoryumu/Mysia); insert ignore into journalissuearticles values(Fig. 5); bulunmuştur. Köyde kaçak kazı sonucunda bir bazilika kalıntısı ortaya çıkmıştır. Bursa Müzesi’nin bu bazilikada 2001 yılında yürüttüğü kurtarma kazısı sonucunda bu yazıtın yanı sıra ayrıca aşağıda addendum kısmında tanıtılan yazıt bulunmuştur. Her iki eser de bugün Bursa Müzesi’ndedir. Bu yazıttan Hosios kai Dikaios’un Zeus Anabatenos isimli bir tanrıyla birlikte tapınım gördüğünü öğreniyoruz. Bazilikanın içinde bulunan Roma dönemi mimari parçalarından burada daha önce bir Roma yapısının ve olasılıkla da bir tapınağın bulunduğu anlaşılmaktadır. Belki de bu yapı zamanında, olasılıkla aynı yerde bulunmuş olan diğer adakların da işaret ettiği gibi, Zeus Anabatenos için dikilmiş bir tapınaktı. Addendum kısmında tanıtılan yazıt insert ignore into journalissuearticles values(Fig. 3 a-d); ise Zeus Anabatenos’un Zeus Kersoullos için diktiği bir adak taşıdır. Bir tanrının başka bir tanrı için adak taşı sunması olgusu görebildiğimiz kadarıyla ilk kez belgelenmekte olup adağın tam anlamı açık değildir.
Keywords : Hosios kai Dikaios, Zeus Anabatenos, Zeus Kersoullos, Hadrianoi, Derecik Bazilikası, Paphlagoniadaki Lykos Bölgesi, Meter Theon