ÇIKTI BÜYÜKLÜĞÜ, ENFLASYON VE PARA ARZI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN MODELLENMESİ: FIVAR VE VARFI MODEL KARŞILAŞTIRMASI

Authors : Aysu YASAR, M. Kenan TERZIOGLU

Pages : 11-15

Doi:10.17261/Pressacademia.2020.1339

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- Çalışma kapsamında, 1987:Q2 ve 2020:Q2 çeyreklik dönemlerinde, Türkiye’de çıktı büyüklüğü ile enflasyon ve para arzı değişkenlerinin birbirleri üzerindeki etkisinin ortaya çıkartılması amaçlanmaktadır. Yöntem- Sowell algoritması çerçevesinde Kesininsert ignore into journalissuearticles values(Tam); Maksimum Olabilirlik insert ignore into journalissuearticles values(EML);, Maksimum Olabilirlik ve Whittle tahmin edicileri kullanılarak FIVAR ve VARFI model yapılarından faydalanılarak değişkenler arasındaki model yapısı belirlenmektedir. Bulgular- Ekonomilerde yıkıcı etkiye sahip olan enflasyonun kontrol altına alınabilmesi, fiyatlarda ve ekonomide istikrarın sağlanabilmesi makroekonomi politikalarının hedefleri arasında yer almaktadır. Bu hedeflere ulaşmak için para ve maliye politikalarının etkin ve koordineli bir şekilde kullanılması gerekmektedir. Herhangi bir kriz anında Merkez Bankaları ekonomide gelir, istihdam ve fiyatlar üzerinde etkili olabilmek için para arzı ve faizleri kullanmaktadır. Para arzında meydana gelen değişiklikler faiz oranları aracılığıyla yatırımları etkilediğinden çıktı büyüklüğü ve istikrarın sürdürülebilirliği üzerinde etkili olmaktadır. Sonuç- VARFI ve FIVAR modelleri benzer görünse de, sonuçlarında farklılıklar görülmektedir. Bir model, farklı bütünleşme sıralarına sahip serilere yol açarken, diğeri aynı bütünleşme sırasına ve aralarında eşbütünleşme gibi bir ilişkiye sahip serilere yol açmaktadır. Değişkenler arasındaki modelleme yapısı ele alındığında en iyi performansın uzun bellek yapısı sürekliliğinin modellendiği yapılarda ortaya çıktığı belirlenmektedir. Ortalamaya dönüş hızları incelendiğinde, üssel bir oranda belirlenen ortalamaya geri dönüşlerin uzun bellek modellerinin gelişmiş performansından kaynaklandığı sonucu ortaya çıkmaktadır.
Keywords : FIVAR model, VARFI model, Kesin Tam, Maksimum Olabilirlik, Whittle tahmin edici