MEVDUAT STOPAJ ORANLARI DEĞİŞTİRİLDİKTEN SONRA VADELERİNE GÖRE TRY(TÜRK LİRASI) MEVDUATIN GELİŞİMİ

Authors : Huseyin OCAL

Pages : 171-172

Doi:10.17261/Pressacademia.2021.1525

View : 14 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- 29 Eylül 2020 tarih ve 3032 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile TRY mevduat stopaj oranları vadesiz ve ihbarlı hesaplar ile 6 aya kadarinsert ignore into journalissuearticles values(6 ay dahil); vadeli hesaplarda %15’ten %5’e, 1 yıla kadar insert ignore into journalissuearticles values(1 yıl dahil); vadeli hesaplarda 12’den %3’e ve 1 yıldan uzun vadeli hesaplarda %10’dan %0’a düşürülmüştür. Çalışmanın amacı, TRY mevduatı teşvik ve uzun vadeye yaymak için alınan bu kararın vadelerine göre bankalardaki TRY mevduat gelişimini nasıl bir etkilediğini ortaya koymaktır. Yöntem- Kararnamenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki ondört ay ve sonraki on ay TRY mevduatlar vadelerineinsert ignore into journalissuearticles values(vadesiz, 1 ay vadeli, 3 ay vadeli, 6 ay vadeli, 1 yıl ve daha uzun vadeli); göre incelenmiştir. Yukarıda belirtilen vadelerdeki TRY mevduat tutarı toplam TRY mevduat tutarına bölünerek aylar bazında vadelerine göre mevduat yüzdeleri belirlenmiştir. Bulgular- Toplam TRY vadesiz mevduatın toplam TRY mevduata oranı Eylül 2020 ayında %22,97 iken stopajın düşürüldüğü Ekim 2020’ yi takiben Ocak 2021’de en düşük seviyesiniinsert ignore into journalissuearticles values(%20,63); gördükten sonra tekrar hafif yükselişe geçmiş olup, Temmuz 2021’de %23,57 seviyesine çıkmıştır. Bir ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı Eylül 2020 ayında %23,19 iken stopajın düşürüldüğü Ekim 2020’ yi izleyen iki ay hafif yükselmişinsert ignore into journalissuearticles values(%25,07); sonrasında düşüşe geçerek Mayıs 2021’de en düşük seviyesi olan %18,38’e gerilemiştir. Üç ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı Eylül 2020 ayında %48,26 iken stopajın düşürüldüğü Ekim 2020’ i izleyen dört ay yükselmişinsert ignore into journalissuearticles values(%52,17); sonrasında hafif düşüşe geçerek Temmuz 2021’de %49,53 seviyesine gerilemiştir. Altı ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı Eylül 2020 ayında %3,08 iken stopajın düşürüldüğü Ekim 2020’ yi izleyen 2 ay hafifçe düşmüş insert ignore into journalissuearticles values(%2,68); sonrasında altı ay hafif yükselerek Mayıs 2021’de %4,91 seviyesine çıkmıştır. Haziran ve Temmuz 2021’de tekrar hafifçe düşmüştür. Bir yıl ve daha uzun vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı Eylül 2020 ayında % 2,50 iken stopajın düşürüldüğü Ekim 2020’ yi izleyen sekiz ay hafifçe yükselerek %4,72 seviyesine çıkmıştır. Haziran ve Temmuz 2021’de hafifçe düşmüştür. Sonuç- Stopaj değişikliği sonrası vadesiz TRY mevduatın toplam TRY mevduata ve 1 ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranlarında düşme görülmektedir. Bu beklenen bir sonuçtur. Çünkü stopaj oranlarındaki değişikliğin sebeplerinden bir tanesi TRY mevduatı uzun vadeye yaymaktır. Bu çerçevede, stopaj oranlarındaki değişiklik amacına ulaşmıştır. 3 ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı incelendiğinde stopaj değişikliği sonrası artış görülmektedir. Vadesiz TRY mevduatın toplam TRY mevduata ve 1 ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranlarında düşmenin neticesinde 3 ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranında artış mümkün olmuştur. Bu durum 6 ay vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı ve 1 yıl ve daha uzun vadeli TRY mevduatın toplam TRY mevduata oranı için de geçerlidir. Ancak stopaj değişikliğinin en büyük etkisi 1 ay vadeli mevduattan 3 ay vadeli mevduata geçişte görülmektedir.
Keywords : Banka mevduat vadeleri, TRY mevduat stopaj değişikliği 29 Eylül 2020, , TRY mevduat teşvik