KRİPTO VARLIKLARIN YAPTIRIMLARIN ETKİSİNİ AZALTMA POTANSİYELİ VAR MIDIR?

Authors : Levent OZDEMIR

Pages : 213-214

Doi:10.17261/Pressacademia.2023.1695

View : 11 | Download : 10

Publication Date : 2023-02-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- Yaptırımlar, askeri güç kullanımına bir alternatif olarak, hedef ülkenin bazı kararlarından vazgeçmesi veya ihtimal dahilinde olan bazı uygulamalardan uzak durması için diplomatik zorlama aracı olarak kullanılmaktadır. Yarım asır öncesinde yaptırımlar, ticaret ve seyahat kısıtlamaları, silah ambargosu gibi hususları içerirken, günümüzde yaptırımların şekli ve içeriği önemli oranda değişikliğe uğramıştır. Son on yılda İran ve RF başta olmak üzere, bazı devletlere uygulanan yaptırımların büyük kısmını finansal yaptırımlar oluşturmaktadır. Söz konusu finansal yaptırımlarla, hedef ülkenin küresel finans piyasaları ile bağının koparılması, hedef ülkeye nakit/sermaye giriş ve çıkışının sekteye uğratılması, ödeme sistemlerinden çıkarılarak ticaretinin engellenmesi ve merkez bankalarının bazı faaliyetlerinin kısıtlanması hedeflenmektedir. Ancak 2009 yılından beri adını sıkça duyduğumuz blok zincir tabanlı kripto varlıkların, hedef ülkeye yönelik uygulanan finansal yaptırımları aşma aracı olarak kullanılıp kullanılamayacağı hususu sıklıkla gündeme gelmektedir. Bu kapsamda, bu çalışmada kripto varlıkların hedef ülkeye uygulanan finansal yaptırımları hafifletmek veya aşmak için kullanılıp kullanılamayacağı konusu analiz edilmiştir. Yöntem- 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya Federasyonu’nun Ukrayna’da başlattığı savaş sonrasında ABD, Kanada, Avustralya, Japonya ve AB ülkeleri tarafından RF’ye yönelik uygulanan finansal yaptırımların mali boyutu, Rusya Federasyonu’nun SWIFT sisteminden çıkarılması sonucunda ihtiyaç duyduğu yurt dışı para girişi ve çıkışı hacimleri ile Rusya Federasyonu’nun sahip olduğu kripto varlıkların hacmi mukayese edilmektedir. Bulgular- Kripto varlıkların temelini oluşturan blok zincir veri tabanı sistemi halen birtakım zorluklarla mücadele etmektedir. Özellikle Blok zincir ağının kapasitesini arttırma yeteneği insert ignore into journalissuearticles values(ölçeklenebilirlik); bu sorunların başında gelmektedir. Ölçeklenebilirlik sorunu nedeniyle Rusya Federasyonu kripto paraları ektin olarak kullanmaktan uzaktır. Ayrıca kripto varlıkların işlem kapasitesi ve piyasasının boyutu ile RF’ye uygulanan yaptırımların boyutu mukayese edildiğinde arada ciddi boyut farkı olduğu görülmektedir. Sonuç- Günümüz şartlarında kripto varlıklar, Rusya Federasyonu gibi geniş ticaret kapasitesine sahip ülkelere uygulanan finansal yaptırımları aşma ve özellikle bu devletle yapılan işlemlerde bir ödeme aracı olarak kullanılma kapasitesinden uzak durmaktadır. Ancak önümüzdeki yıllarda, kripto varlık teknolojilerinde yaşanacak gelişmeler neticesinde, kripto varlıkların finansal yaptırımları aşmak için kullanılma kapasitesi bulunmaktadır.
Keywords : Yaptırımlar, finansal yaptırımlar, ödeme aracı, kripto varlıklar, blok zinciri