BREXIT REFERANDUMUNUN AVRO VE İNGİLİZ STERLİNİ ARASINDAKİ UZUN DÖNEM İLİŞKİSİ ÜZERINDEKİ ETKİLERİ: KALINTILARLA GENİŞLETİLMİŞ EN KÜÇÜK KARELER TEMELLİ BULGULAR

Authors : Ahmet USTA, Melih KUTLU

Pages : 212-214

Doi:10.17261/Pressacademia.2023.1789

View : 12 | Download : 15

Publication Date : 2023-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- Bu çalışmanın amacı, Brexit\`in ekonomik etkilerini döviz kurları açısından incelemektir. Bu araştırma, Brexit\`in avro ve İngiliz sterlini arasındaki uzun vadeli ilişkisi üzerindeki etkilerini çalışmaktadır. İngiltere\`nin Avrupa Birliği\`nden ayrılma kararının avro ve İngiliz sterlini arasındaki uzun vadeli ilişkiyi nasıl etkilediğini değerlendirmek çok önemlidir çünkü bu tür bir eylemin her iki ekonomi üzerinde de önemli finansal ve ekonomik sonuçları olabilir insert ignore into journalissuearticles values(Diez vd., 2019; Korus & Celebi, 2019; Nagarakatte ve Natchimuthu, 2022);. Yöntem- Bu çalışmada, 23 Haziran 2016\`da gerçekleştirilen Brexit referandumunun avro insert ignore into journalissuearticles values(EUR); ve İngiliz sterlini insert ignore into journalissuearticles values(GBP); arasındaki uzun vadeli ilişkiye etkisini araştırmak için 1 Ocak 2013 - 31 Aralık 2019 döneminde EUR ve GBP için günlük ticaret ağırlıklı reel efektif döviz kuru endeksleri kullanılmıştır. Avrupa borç krizi ve pandemi dönemleri analiz dönemi dışında tutulmuştur. Daha önce de belirtildiği gibi, bu çalışma, Brexit\`in para birimleri arasındaki ilişki üzerindeki etkilerini analiz etmek için 23 Haziran 2016 tarihini referans olarak kabul etmiştir. Böylece, analizimiz tam örnekleme dönemi, Brexit öncesi ve sonrası olmak üzere üç dönemi dikkate alarak gerçekleşmiştir. Araştırma, kalıntılarla genişletilmiş en küçük kareler insert ignore into journalissuearticles values(RALS); tabanlı yaklaşıma dayandırılmıştır. Im & Schmidt insert ignore into journalissuearticles values(2008);, Im, Lee, & Tieslau insert ignore into journalissuearticles values(2014); ve Lee, Lee, & Im insert ignore into journalissuearticles values(2015); tarafından geliştirilen RALS tabanlı birim kök testi ve eş bütünleşme analizi kullanılmıştır. Geleneksel testler insert ignore into journalissuearticles values(Genişletilmiş Dickey-Fuller Birim Kök ve Engle-Granger Eş bütünleşme);, hata terimlerinin normal dağıldığını varsayarken, ki bu çok katı bir varsayımdır, RALS tabanlı testler ise bu koşulu gevşetmektedir. Ayrıca, her dönem için EUR ve GBP arasındaki olası nedenselliklerin yönünü/yönlerini araştırmak için Toda & Yamamoto insert ignore into journalissuearticles values(1995); tarafından önerilen Granger nedensellik testi de uygulanmıştır. Bulgular- RALS tabanlı birim kök testi sonuçları, döviz kurlarının tam örneklem, Brexit öncesi ve sonrası dönemler için birim kök içerdiğini göstermektedir. Bunun tek istisnası, İngiliz sterlinine ait zaman serisinin Brexit sonrası dönemde I insert ignore into journalissuearticles values(0); olmasıdır. Birim kök testi sonuçlarına göre, her iki ekonomide de döviz piyasalarının tüm örneklem dönemleri için zayıf formda etkin oldukları sonucuna varabiliriz. Ancak bu, İngiliz sterlini zaman serisinin Brexit sonrası seviyede durağan olduğu alt örneklem için geçerli değildir. RALS tabanlı eş bütünleşme testi sonuçları, EUR ve GBP zaman serileri arasında eş bütünleşme olmadığını göstermektedir. Bu genel sonuç, RALS ADL ve RALS EG2 olmak üzere her iki model tarafından da tespit edilmektedir. Ancak GBP\`yi bağımlı değişken olarak ele aldığımızda, Brexit sonrası dönemde iki para birimi arasında eş bütünleşme ilişkisi gözlemlenmektedir. Granger nedensellik testi sonuçlarına göre sıfır hipotezi reddedilememektedir ve tüm örneklem dönemleri için EUR\`dan GBP\`ye ve tersi yönde çalışan bir nedensellik olmadığı sonucuna varılmaktadır. Test sonuçları bir istisnayı ortaya koyuyor. Brexit sonrası dönemde EUR değişkenine ait serinin geçmiş değerlerinin GBP değişkenine ait seriyi tahmin etmek için yararlı olduğunu ima ederek EUR değişkeninin GBP değişkeninin Granger nedenidir şeklinde yorumlanmaktadır. Sonuç- Finansal entegrasyon derinleştikçe dünya ekonomileri arasındaki bağlılık artmaktadır. Dünya’da gerçekleşen önemli politik, iktisadi ve finansal gelişmeler dikkatlice takip edilmeli ve değerlendirilmedir. İçeride veya dışarda benzer gelişmeler gelecek beklentilerini etkileyebilmektedir. Bu yüzden, iktisadi ve finansal ortamı etkileyebilecek Brexit benzeri durumları değerlendirmek gerekli aksiyonları alabilmek için önemlidir.
Keywords : Döviz Kurları, Brexit Referandumu, Euro, Pound Sterling, RALS Eşbütünleşme Testi