KUR RİSKİNDEN KORUNMA ARAÇLARI: VERİ ANALİZİ UYGULAMASI

Authors : Aysegul Aydogdu, Y. Ercan Çalış

Pages : 38-46

Doi:10.17261/Pressacademia.2023.1848

View : 62 | Download : 73

Publication Date : 2024-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- Döviz kurunda yaşanan dalgalanmalar yabancı para cinsinden vadeli işlem gerçekleştiren şirketleri kur riskine maruz bırakmaktadır. Kur riski işletmeleri uluslararası ödemeler dengesi, sermaye ve kredi akımları, yabancı para cinsinden borç ve alacaklar, hatta uluslararası ticari etkinliklere katılmasa dahi ulusal para biriminin değerinin değişmesinin sonunda olumlu ve olumsuz şekilde etkilemektedir. Bu nedenle işletmeler kur riskinden korunmak için çeşitli yöntemler kullanmaktadır. Bu çalışma ise firmaların karşı karşıya kaldığı döviz kuru risklerinin ölçümü ve yönetimine ilişkin bazı temel konuları, döviz kuru riskini ölçmede şu anda baskın olan metodolojileri ve kur riski yönetiminde geniş çapta kabul görmüş en iyi uygulamaları özetlemektedir. Bu araştırmanın amacı, döviz kurlarındaki hareketliliğin sebep olduğu kur risklerine karşı işletmelerin kullandıkları stratejileri tanıtmaktır. Bununla birlikte bu çalışmanın alt amaçları, işletmelerin finans yetkilililerin ünvanlarına ve işletmelerin büyüklüklerine göre döviz kuru risklerinden korunma araçlarından haberdar olma durumlarını, kullanım düzeylerini, bu araçları kullanmayanların kullanmamaktaki sebeplerini belirlemek, işletme içi stratejileri ve ekonomik riskten korunma stratejilerini de ortaya koymaktır. Yöntem- Araştırmanın ana kütlesini Marmara Bölgesinde faaliyet gösteren işletmeler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Türkiye’de Marmara Bölgesinde dış ticaret yapan 200 işletmeden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında ise İşletmelerin İşlem Riskinden Korunmak İçin Uyguladıkları Stratejiler Ölçeği kullanılmıştır. Firmaların maruz kaldıkları kur riskinden korunabilmek için kullandıkları tekniklerin üzerinden elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler ile yorumlanmıştır. Bununla birlikte, elde edilen verilere tek yönlü ANOVA testi uygulanmıştır. Bulgular- Türkiye\'nin Marmara Bölgesindeki 200 dış ticaret işletmesinden elde edilen verilere dayalı olarak, şirketlerin kur riskinden korunmak için kullandıkları yöntemlere dayalı betimsel istatistiklerin bulgularına bakıldığında şirketler için kur riski şirket sağlamlığı için önem arz etmektedir. Şirketlerin kur riskinden korunma araçları konusunda bilgili olduklarını ancak buna rağmen kullanmak konusunda çekimser davrandıklarını görmekteyiz. İşletmeler kur riskinden korunmak için çeşitli teknikler kullanmaktadır. Bununla birlikte, ANOVA testi ile işletmelerin finans yetkililerinin ünvanlarına ve işletme büyüklüklerine göre döviz kuru risklerinden işlem riskinden ve ekonomik riskten korunmak için uyguladıkları stratejiler incelendiğinde finans yetkililerinin ünvanlarına göre ve şirketlerin büyüklüklerine kullandıkları stratejiler, kullanım düzeyleri, haberdar olma düzeyleri ve ekonomik ve işlem riskinden korunma araçlarında değişkenlik olduğu görülmektedir. Sonuç- Kur risinden korunma araçları üzerine veri analizi uygulaması yapılan bu çalışmada, döviz kuru riskini yönetmek için işletmelerin karmaşık ve çeşitli stratejiler kullandığını göstermektedir. İşletmeler, döviz kuru riskine karşı koyabilmek ve karlılıklarını korumak için bu stratejilere başvurmak zorundadır. Bu bulgular aynı zamanda, döviz kuru riskinin yönetilmesinin işletmelerin finansal performansı ve işletme sağlamlığı üzerinde önemli bir etkisi olduğunu göstermektedir.
Keywords : Döviz, döviz kuru, döviz kuru riski, kur riskinden korunma, kur risklerinden korunma araçları