İŞ-AİLE YAŞAM DENGESİ ÖLÇEĞİNİ TÜRKÇEYE UYARLAMA ÇALIŞMASI: SAĞLIK SEKTÖRÜ ÖRNEĞİ

Authors : Elcin Akdogan, Göksel Ataman Berk

Pages : 23-31

Doi:10.17261/Pressacademia.2024.1904

View : 16 | Download : 22

Publication Date : 2024-07-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Amaç- Günümüzde iş-aile yaşam dengesinin örgütler için araştırılması önem arz eden bir kavram haline geldiği görülmektedir. Ulusal alan yazında iş-aile yaşam dengesinin iş-aile çatışması veya iş-aile zenginleştirmesinden bağımsız bir kavram olarak ölçümleyen bir araç olmadığı görülmektedir. İş-aile yaşam dengesi bireylerin iş ve aile alanları dahilinde olan kişiler ile mutabık kaldıkları rol sorumluluklarını sürdürülebilir şekilde yerine getirilmesi olarak tanımlanmaktadır (Grzywacz ve Carlson, 2007). Bu çalışmanın amacı iş-aile yaşam dengesini iş-aile çatışmasından ve iş-aile zenginleştirmesinden bağımsız bir kavram olarak ortaya koyan Carlson, Grzywacz ve Zivnuska (2009) tarafından geliştirilmiş olan iş-aile yaşam dengesi ölçeğinin Türkçe çevirisi ve uyarlaması yapılarak ulusal alan yazına katkı sağlamaktır. Yöntem- Araştırmanın amacını gerçekleştirmek hususunda İstanbul ilinde hizmet veren özel hastanelerde çalışan 429 sağlık çalışanından anket yöntemi ile veri toplanmıştır. Elde edilen verilerin SPSS 25.0 programı ve LISREL 8.7 analiz programları kullanılarak analizi gerçekleştirilmiştir. Bulgular- Bu araştırmada uyarlanan ölçeğin madde tutarlılığı, güvenilirliği ve faktör yapısı incelenmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye’nin İstanbul ilinde hizmet veren özel hastanelerde çalışan sağlık personeli oluşturmaktadır. Katılımcıların çoğunlukla kadın, 46-55 yaş aralığında, evli, çocuğu olmayan veya 1 çocuk sahibi, lisans mezunu, 40.001- 50.000 aralığında gelire sahip olduğu, 15 yıl veya üzeri tecrübeye sahip olduğu ve hemşire olduğu bulgular arasında yer almaktadır. Pilot çalışma kapsamındaki verilerin analizi sonucunda maddelerin birbirleri ile olan ilişki düzeyinin 0.664-0.886 arasında olduğu, ölçeğin güvenilirliğini ortaya koyan Cronbach alpha katsayısının 0.899 olduğu görülmektedir. Ölçeğin maddeleri ile toplam kolerasyon değerini ortaya koyan pearson kolerasyon testi sonucunda elde edilen toplam puan arasındaki ilişkilerin 0.766-0.929 arasında değişmekte olduğu ve ilişkilerin istatistiki açıdan anlamlı olduğu belirlenmiştir. Faktör analizi yapılabilmesi için katılımcı yeterliliğine karar vermek amacıyla KMO, verinin yapısının uygunluğunun kontrolü için Barlett Küresellik testleri yapılmışıtır. Pilot araştırma sonucundaki katılımcı sayısının faktör analizine uygun olduğu (KMO: 0,893; Bartlett\'s Test of Sphericity = X2(15)=690,665) sonucuna varılmıştır. Geçerliği, güvenilirliği ve faktör yapısı pilot çalışma ile ortaya konan araştırmada uyarlanan ölçeğin ana çalışma kapsamında Cronbach alpha değerinin 0,894 olduğu belirlenmiştir. Gerçekleştirilen DFA bulgularına göre, maddelere ait standardize edilmiş faktör yük değerlerinin 0,71–0,93 arasında olduğu maddeler ile örtük değişkenler arasındaki korelasyonların anlamlı olduğu belirlenmiştir (t>1,96). Tüm maddelere ait faktör yüklerinin ölçek boyutları üzerindeki etkilerinin %95 güven düzeyinde anlamlı olduğu sonucuna varılmıştır. Araştırma kapsamında uyarlanan ölçek ile test tekrar testi arasında yüksek düzeyde anlamlı bir ilişkisi olduğu belirlenmiştir (r:0.949; p<0.05). Bu korelasyon düzeyleri yüksek düzeyde olduğundan ölçeğin zamana bağlı değişimi olmadığı belirlenmiştir. Sonuç- Araştırmanın bulgularının iş-aile yaşam dengesi ölçeğinin ulusal alan yazında sağlık sektörü kapsamında geçerli ve güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu desteklediği görülmektedir.
Keywords : Ölçek uyarlama, iş aile yaşam dengesi, iş aile yaşam dengesi ölçeği, geçerlilik, güvenilirlik