Post Factum: Transnasyonel Kapitalist Sınıf Üzerine

Authors : Mustafa Kemal Doğru

Pages : 22-43

Doi:10.30586/pek.1351366

View : 117 | Download : 91

Publication Date : 2023-10-28

Article Type : Research Paper

Abstract :1980’lerin neoliberal dalgasının yayılması ve 1989’da sosyalist sistemin çözülmesinden sonra yaşanan küreselleşmenin bir transnasyonel kapitalist sınıfa yol açtığı ileri sürülmüştü. 1990’larda sosyal bilimlerin gündeminde ulus devletlerin zayıfladığını veya ortadan kalkmakta olduğunu ifade eden küreselcilik ideolojisi hâkim olmuştu. Bu ideolojinin bir varyantına göre, transnasyonel bir burjuva sınıfı ulus devletlerden kurtularak oluşmaktaydı. Daha da ötesi bazı yazarlara göre bu sınıf veya sınıf fraksiyonu kendine bir transnasyonel kapitalist devlet kurma arayışındaydı. Bazı yazarlara göre ise söz konusu transnasyonel devlet ABD’de cisimlenmişti. Ancak, 2008 ABD’de başlayan finansal kriz daha sonra 2011’de Avrupa ekonomilerine de yayıldı. Trump’un 2017’de ABD başkanı olmasıyla birlikte başlattığı ticaret savaşları ve resmen 2020’de gerçekleşen Brexit ile birlikte artık bir deglobalizasyon sürecinden söz edilmektedir. Jeopolitik bakımdan dünya giderek ABD-İngiltere - AB ve Doğu Asya’daki müttefikleri ile Çin -Rusya ve müttefikleri arasında bölünmeye başladı. Nihayet 2022 yılında başlayan ve halen devam eden Rusya-Ukrayna savaşı hegemonya mücadelesini şiddetlendirdi. Bugünlerde netleştiği üzere liberal dünya düzeni yerini hızla milliyetçi bir dünyaya bırakmaktadır. Böylelikle, transnasyonel kapitalist sınıf oluşumu ampirik düzeyde doğrulanamazken, çalışmamızda onun kapitalist devlet teorisi ve kapitalizmin temel yasası olan değer yasası bakımından da geçersiz olduğu hatırlatılmak istendi.
Keywords : Transnasyonel kapitalist sınıf, değer yasası, liberalizm, milliyetçilik, rekabet, çatışma