Ekonomik Büyüme, Ticari Açıklık ve Ekolojik Ayak İzi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Türkiye’den Kanıtlar

Authors : Sebahattin Koç, Yunus Savaş

Pages : 1063-1073

Doi:10.30586/pek.1496317

View : 49 | Download : 41

Publication Date : 2024-12-23

Article Type : Other Papers

Abstract :Ekonomik gelişme ülkelerin refah seviyesi için önem teşkil ederken çevresel bozulmaya olan etkisi önemli bir sorunsal olarak ortaya çıkmaktadır. Diğer taraftan, çevreye duyarlı üretim süreçleri sonucunda meydana gelen büyüme çevresel bozulmayı azaltıcı etkilerde gösterebilmektedir. Küreselleşen ekonomilerin çevresel bozulmalara olan katkısı literatürde birçok yönüyle tartışılmaktadır. Bu bağlamda, günümüz kompleks ekonomik ilişkilerin ve bunların çevresel bozulmaya olan etkilerinin incelenebilmesi amacıyla bu çalışma çevresel Kuznet eğrisinin geçerliliğini, ekolojik ayak izi ile ticari açıklık arasındaki ilişkiyi Türkiye özelinde test etmeyi amaçlamıştır. Çalışmanın incelediği zaman dilimi olan 1965 ve 2022 yılları arasında, ARDL metodolojisi kullanılarak değişkenlerin hem kısa hem de uzun dönemli birbirlerine olan etkisi incelenmiştir. Ayrıca, ekolojik ayak izi ile ticari açıklık arasındaki uzun vadeli denge ilişkisini değerlendirmek için sınır testi yaklaşımı kullanılarak eşbütünleşme testi gerçekleştirilmiştir. Elde edilen bulgular, ekonomik büyüme ile çevresel bozulma arasında ters \\\"U\\\" şeklinde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Böylelikle, artan ekonomik büyümenin ilk aşamada çevresel bozulmayı arttırdığı ama sonraki safhalarda çevresel bozulmayı azalttığı gözlemlenmiştir. Ek olarak, ticari açıklığın uzun dönemde ekolojik ayak izini negatif yönde etkilediği bulgusu elde edilirken; kısa dönemde anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.
Keywords : Ekolojik ayakizi, çevresel kuznet eğrisi, ticari açıklık, ARDL