Sosyal ve Siyasal Bağlamda Zerdüştîlik İnancı

Authors : Engin Korkmaz

Pages : 1135-1151

Doi:10.30586/pek.1508729

View : 112 | Download : 30

Publication Date : 2024-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Çalışmanın amacı eski bir inanç biçimi olarak ortaya çıkıp hala İran ve Hindistan’ın bazı bölgelerinde etkin olan Zerdüştîlik inancını sosyolojik ve siyasal olarak açıklamaktır. Çalışmanın temel soruları “Zerdüştîlik inancının insanlar üzerindeki sosyal ve siyasal etkisi nedir, Zerdüştîliğin bir inançtan öteye toplumsal karşılığı nasıldır, Zerdüştîlerin devlet sistemi içindeki konumu ve meşruiyeti nasıl olmuştur?” şeklindedir. Çalışma yöntemsel olarak alan yazın okumasına bağlı olarak elde edilen verilerin sosyo-politik olarak açıklanmasına dayanmaktadır. Çalışmada Zerdüştîliğin temel felsefesi, toplumsal ve siyasal yönleri açıklanmıştır. Zerdüştîlikten önce Aryani halklar çok Tanrılı inançlara sahip olmuş ve toplum içinde öldürme, eşitsizlik, adaletsizlikler yaygın olmuştur. Zerdüşt’ün bir peygamber olarak ortaya çıkması ve Tanrı Ahûramazda’nın emirlerini topluma anlatması neticesinde toplumsal yapıda adalet, eşitlik, erdemlilik, ahlaki değerlere bağlılık temelinde yeni bir düzen oluşmuştur. Zerdüşt’e Tanrı tarafından gönderildiğine inanılan Avesta isimli kutsal kitabın ayetleri olarak bilinen Gatalarda, insanların barış ve huzur içinde yaşamalarına yönelik belirlemelerde bulunulmuştur. Ayrıca Zerdüşt dininin devlet mekanizması üzerinde etkili olduğu Sasaniler döneminde (MS 224-651) devletin resmi dini olduğuna yönelik bulgulara rastlanmıştır. Zerdüştî dininin, devlet resmi dini olduktan sonra özellikle de Sasaniler döneminde diğer inançlara karşı toleranslı davranmadığı sonucuna varılmıştır.
Keywords : Zerdüştîlik, din, inanç, devlet, siyaset sosyolojisi