Beobachtungen an den Grabpfeilern von Isinda
Authors : Diether SCHÜRR
Pages : 153-165
View : 10 | Download : 6
Publication Date : 2015-12-01
Article Type : Research Paper
Abstract :Lykia yerleşimi Isinda’da 6 adet dikme mezara insert ignore into journalissuearticles values(bundan sonra P olarak kısaltılacaktır); ait kalıntı bulunmaktadır. P 1 insert ignore into journalissuearticles values(Wurster 1993’teki numaralandırmaya göre); bunlar arasında en küçük olanıdır ve batı yamacında yer almaktadır. Dikme bir mezar odasıyla bunun ortasında odayı enine bölme girişimi sırasında oluşmuş bir boğuma sahiptir. P 2 basamaklı bir podyum üzerinde, ama mezar odası tarafından uzunlamasına bölündüğünden ancak yarısına kadar dik bir vaziyette durmaktadır. Dikmenin altında olasılıkla taban plakasına ait bir fragman görülmektedir. P 2’nin yukarısında P 3’ün basamaklı bir podyum, çok profilli bir taban plakası ile yine uzunlamasına bölünmüş bir dikmeye ait 3 adet plakadan oluşan kalıntıları yer almaktadır. Yerleşimin güneydoğusunda P 4’ün sadece podyumu ile taban plakası görülebilmektedir. Bunu kabartmaları 1896 yılında Rudolf Heberdey tarafından kesilerek İstanbul’a götürülen P 5 takip etmektedir. 1896 yılında dikme hala ayakta durmaktaydı, ama her iki yüzünde dikme yüksekliğine kadar 40 cm kalınlığında plaklar kesilmişti. Dikmenin kalıntıları bugün basamaklı bir podyumun önünde insert ignore into journalissuearticles values(ana kayadan oyulmuş yine profilli bir taban üzerinde); ve yukarıda bir kısmı kırılmış bir şekilde durmaktadır. Dikme gövdesinin her iki yüzünde boydan boya uzanan ve dikmenin bir süre sonra tekrar kesilmesinin gerekmiş olduğuna işaret eden keski olukları görülmektedir. Bu dikme daha sonraki bir dönemde kaleme alınmış Lykçe bir yazıtta insert ignore into journalissuearticles values(TL 65); adı sıkça anılan Kheziχa ile özdeş olabilecek dinast Kheziga I tarafından dikilmiş olmalıdır. Güney yüzdeki kabartmada dinast, Ksanthos’ta bundan yaklaşık bir asır sonra yapılmış olan Agora dikmesiyle paralellik gösterecek şekilde yukarıda 5 adet kalkan tutmaktadır. Buna karşın Ksanthos’taki dikmede 7 kalkan söz konusudur ve bunlar dikme üzerindeki Yunanca epigrama göre dinastın bir gün içinde öldürdüğü 7 Arkadia’lı hopliti temsil etmektedir. Burada bir yıl içinde insert ignore into journalissuearticles values(İ.Ö. 522/21); 9 kralı ele geçirmekle övünen Dareios I’in Behistun’daki tasvirine öykünüldüğü açıktır. Dareios’un Behistun’daki tasvirine bundan kısa bir süre sonra Isinda’da, dikme yazıtsız olsa da, öykünülmüş olması dikkate değerdir. Wurster tarafından P 6 olarak numaralandırılan dikmenin varlığı şüphelidir. Bununla birlikte yazar tarafından yerleşimin güney yamacında hala ayakta duran, ama kısmen toprak altında gömülü olan, mezar odalı yeni bir dikme insert ignore into journalissuearticles values(P X); bulunmuştur. Orta Lykia’da Isinda’dakine benzer şekilde çok sayıda dikme mezara sahip iki yerleşim daha bulunmaktadır: 4 dikmenin bulunduğu komşu yerleşim Apollonia ile 6 dikmeye, üzerinde bir başka dikmenin daha durması gereken ana kayadan profilli bir kaidenin eklendiği, Hacıoğlan yakınındaki Kerϑϑi.Keywords : Isinda, Lykia, Mezar Anıtları, Dikme Mezarlar, Lykia Dinastları