Ein neuer Meilenstein aus der Nähe von Dableis (Nikaia) und das flavische Straßenbauprogramm in der Provinz Bithynia et Pontus

Authors : Mustafa ADAK, Hüseyin Sami ÖZTÜRK

Pages : 72-82

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2016-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :İmparator Vespasianus’un son iktidar yıllarında Bithynia et Pontus Eyaleti’nde geniş çaplı yol onarım faaliyetleri gerçekleşmiştir. Bu tür imar faaliyetleri genelde eyaletin en yetkili amiri olarak vali tarafından yürütürürken Vespasianus bu işle eyalet procurator’u L. Antonius Naso’yu görev-lendirmiştir. Anlaşılan o ki, merkezi yönetim yol onarım faaliyetlerinin bir procurator tarafından yürütülmesinin daha etkin olacağı kanaatindeydi. Naso’nun yol onarım faaliyetleri şimdiye kadar Prusa ad Olympum, Kios, Tieion ve Sinope teritoryumlarında ele geçen dört adet mil taşından bi-linmekteydi. Bu mil taşlarının hepsi İ.S. 78 yılında dikilmişti. 2014 yılında yüzey araştırmaları sınrasında Göynük İlçesi’nin 16 km güneybatısında Kayabaşı Köyü yakınlarında «Devecikonağı» Mevkiinde bulunan bir mil taşından, Naso’nun denetiminde Nikaia’dan Iuliopolis’e ve oradan Ankyra’ya uzanan ana güzergahın da onarıl¬dığı anlaşılmaktadır. Söz konusu mil taşı Nikaia’dan 59 mil uzakta dikilmiş ve Nikaia ile Iuliopolis arasında daha önceden bilinen 37 adet mil taşı arasında en erkeni olma özelliğini taşımaktadır. Bu mil taşı büyük olasılıkla «mutatio Artemis» adı altında bilinen bir yol istasyonu yakınında dikilmiştir. Itinerarium Burdigalense bu istasyonun Dableis yerleşiminin 6 mil batısında konumlandığını belirtmektedir. Birçok itinerarium’da adı geçen ve bölgenin en önemli yerleşimi olan Dableis’in ise Kayabaşı Köyü’nün doğusunda uzanan Himme-toğlu Ovası’nın ortasında aranması gerekmektedir. Bir emporium işlevi gören Dableis aynı zaman-da bir kavşak noktasıydı. Burada Nikaia’dan Ankyra’ya uzanan ana yol güneyden Dorylaion’dan Sarıcakaya üzerinden Kaudioupolis istikametine ilerleyen bir başka yol ile kesişmekteydi. Sadece 15 km uzunluğa ve 3 km genişliğe sahip olan Himmetoğlu Ovası’nda 12 adet mil taşının bulunmuş olması, Dableis kentinin stratejik önemi ile açıklanmalıdır. L. Antonius Naso’nun anıldığı mil taşları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, İ.S. 70’li yılların sonunda Bithynia et Pontus Eyaleti’nde gerçekleşen yol onarım faaliyetlerinin oldukça geniş kapsamlı olduğu anlaşılmaktadır. Merkezi yönetimin emriyle oldukça geniş bir yol ağı elden geçi-rilmiştir. Onarım gören yollar arasında bölgeyi diğer eyaletlere bağlayan ana güzergahlar da bulunmaktadır. Bithynia’yı Nikaia ve Iuliopolis üzerinden Galatia’ya bağlayan ve sonradan «Hac Yolu» adı altında bilinen ve ordu tarafından da sıkça kullanılan güzergah bunların en önemlisidir. Makaleye konu olan mil taşının çevirisi şöyledir:  «İmparator Caesar Vespasianus Augustus, baş rahip, dokuzuncu kez tribunus yetkisiyle donatılmış, on sekizinci kez imparator olarak selamlanmış, vatanın babası, sekiz kez konsül olup dokuzuncu kez konsüllüğe seçilmiş bulunan, İmparatorun altıncı kez konsül olup yedinci kez konsüllüğe seçilmiş bulunan oğlu imparator Titus ve İmparatorun beşinci kez konsül olup altıncı kez konsüllüğe seçilmiş bulunan oğlu Domitianus Caesar kendilerinin procurator’u insert ignore into journalissuearticles values(olan); Lucius An-tonius Naso aracolığıyla yolları yeniden onarttılar».
Keywords : Nikaia, Dableis, Mutatio Artemis, Bithynia et Pontus, Mil taşı, Vespasianus, L Antonius Naso, Yol onarım faaliyetleri