A new Dedicatory Inscription of Athena Oreia from Corycus

Authors : Hamdi ŞAHİN

Pages : 143-148

View : 10 | Download : 4

Publication Date : 2016-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Makalede 2013 yılı Dağlık Kilikia Yerleşim Tarihi ve Epigrafya Araştırmaları sırasında Korykos insert ignore into journalissuearticles values(Kız-kalesi); antik kentinin yaklaşık 7 km kuzeybatısındaki Çele Mevkii’nde bulunan bir adak yazıtı tanıtılmaktadır. Sunak Athena Oreia’ya adanmıştır. Aynı mevkiide 2007 yılı çalışmaları sırasında Zeus Kodopas’a adanmış bir sunak tespit edilmiştir. Bu durum Çele Mevkii’nin Roma İmparatorluk Dönemi’nde farklı tanrılara sunular gerçekleştirilen bir kutsal alan olma özelliğini taşıdığına işaret etmektedir.  Athena Oraia kültünün varlığı Dağlık Kilikya’da yazıtlar araçığıyla ayrıca Seleukeia insert ignore into journalissuearticles values(Silifke); ve Elaiussa kentlerinin egemenlik alanlarında saptanmıştır. Athena Oreia, Silifke İlçesi’nin Sömek Köyü’nde yer alan bir kaya kabartmasında tasvir edilmiştir. Kabartmanın üzerine işlenmiş yazıttan burada betimlenen tanrıçanın Athena Oreia Krisoa olduğu anlaşılmaktadır. Tanrıça Krisoa epithetonuyla ayrıca Silifke’nin Sayağazı Mahallesi sınırlarında bulunan doğal bir mağaranın duvarında yer alan bir yazıttan bilinmektedir. Bu yazıttan mağaranın Rhondas tarafından Athena Oreia Krisoua için yapılmış olduğu anlaşılmaktadır. Krisoa/Krisoua ifadesi büyük olasılıkla bir yer adından türetilmiştir. Yeni Babil Kronikleri’nde, MÖ 557/6 yılında Babil kralı Nergalšarrausur’un Pirindu ülkesi kralı Appuašu’ya karşı olan bir seferinden bahsedilmektedir. Bu kroniklerde bir yer adı ya da kale olduğu düşünülen “Kiršu” ifadesi geçmektedir. Bu ifade büyük ihtimalle Silifke’nin kuzeybatısındaki Gülnar ilçesi sınırları içerisinde bulunan Meydancıkkale/Meydancık Kalesi yerleşiminde tespit edilmiş olan Aramice yazıttaki KRŠ ile aynı yer olmalıdır. Ayrıca, Krisoa/Krisoua epitheti ve Klaudiopolis insert ignore into journalissuearticles values(=Mut); antik kentinin yaklaşık 6 km kuzeyinde bulunan Dalisandos insert ignore into journalissuearticles values(=Sınabıç?); yazıtlarında görülen Krisamoas kişi adının da bu yer adından türemiş olduğu düşünülmektedir.  Mopsuhestia kentinin territoriumu’nda farklı yerlerde ele geçen iki yazıttan Athena Oreia’nın Ovalık Kilikia’da da tapınım gördüğü anlaşılmaktadır. İlk yazıta göre Seliadneis Athena Oreia için bu bloğu dikmişlerdi. Yazıt Mopsuhestia Era’sı göz önünde bulundurularak MS. 17 yılına tarihlenmiştir. İkinci yazıt ise Dede Dağı’nın batı yamacındaki bir mağarada tespit edilmiştir. Yazıtta yine Seliadneisin Athena Oreia’ya bir adağı söz konusudur. Her iki yazıtın buluntu yerlerinin birbirine yakınlığı ve mağara içerisindeki nişlerinin varlığı, buranın Athena Oreia’ya ait bir kült yeri, adağı gerçekleştiren Seliadneisin ise bu bölgede Athena Oreia kültüne tapan dinsel bir derneğin üyeleri olduğu şeklinde yorumlanmıştır. Bu mümkün olmakla birlikte Seliadneisin bölgenin bir köy halkı olma ihtimali de bulunmaktadır. Athena’nın «Dağlarda yaşayan Tanrıça» anlamına gelen «Oreia» epithetini taşıdığı yazıt buluntularının şimdilik Kalykadnos ve Lamos nehirlerinin arasında kalan Doğu Dağlık Kilikia ve Ovalık Kilikia’nın Mopsuhestia antik kentinin egemenlik alanındaki dağlık kısmında bulunan doğal mağaralar ve kaya sığınaklarıyla sınırlı kalması, Athena Oreia’nın dağ ile olan ilişkisinin altını çizmektedir.
Keywords : Athena Oreia, Korykos, Dağlık Kilikya, Zeus Kodopas