Die älteste Getriebedarstellung der Welt. Ammianos, der „Daedalos“ und Erfinder aus Hierapolis in Phrygien

Authors : Klaus GREWE

Pages : 397-402

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2016-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hierapolis kuzey nekropol sahasında İ.S. 3. yy.a ait traverten bir lahit ele geçmiştir. Lahit kapağının üzerinde yer alan yazıtta mezar sahibi Marcus Aurelius Ammianos kendisini «becerikli mucit» ve Daidalos olarak tanıtmaktadır. Kapağın yan yüzüne yazıtın arasına işlenen bir kabartma mezar sahi­binin hangi konuda becerikli olduğunu göstermektedir: Ammianos su gücüyle çalışan ve mermer kalıp­ları kesmekte kullanılan iki testereli bir makine icat etmiştir. Yazar burada daha önce iki yerde tanıttığı bu taş kesme makinesinin bazı teknik özelliklerine değinerek 18. yüzyılda Schwerin’de icat edilen testere ile aynı donanıma sahip olduğunu vurgulamaktadır. Buna göre su çarkı aracılığıyla değirmen ekseni önce bir dişli çarkı çalıştırmaktaydı. Şanzıman görevi yapan bu dişli çark hareketi dikey eksene aktaran başka bir çark ile bağlantılıydı. Bu çark ise sonlarına iki testere bağlanmış iki itme çubuğunu harekete geçiriyordu. Ephesos ve Gerasa’da yakın zamanda tespit edilen testere makinelerinin de aynı yöntemle işlediği varsayılmaktadır.
Keywords : Hierapolis, Ammianos, güç aktarımı, su çarkı, şanzıman, çift taş kesme testeresi