İnsansız Hava Araçlarında İnsan Hatasının Etkilerinin Sistematik Analizi ve Sınıflandırılması-İHA Tasarımı ve Ergonomi

Authors : İbrahim Akyürek, Ergün Eraslan

Pages : 157-165

View : 37 | Download : 97

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Bu çalışmada öncelikle insansız hava araçlarında insan faktörü ile ilgili yayınlanan literatür gözden geçirilmiştir. Bir sonraki adımda, çalışmaları sınıflandırmak üzere bir içerik analizi yapılmıştır. Literatürdeki çalışmalar sistematik olarak ana ve alt gruplarda toplanmıştır. Sınıflandırmanın ardından literatür tartışılarak eksik alanlar ortaya çıkarılmış ve gelecekteki araştırmalara ışık tutulmaya çalışılmıştır. 69 çalışmanın derinlemesine incelendiği bir makale üzerinden içerik analizi yapılmıştır. Bu süreçte araştırmacıların üzerinde durdukları bazı ortak konular belirlenmeye çalışılmıştır. Beş ana grupta toplanan sınıflandırma içinde İHA Tasarımı ve Ergonomi başlığı üzerine yoğunlaşılmıştır. İnsansız hava araçlarının kullanıcı arayüzlerinin ve ekranlarının tasarımında insan faktörlerinin etkisi bulunmaktadır. Operatörün bulunduğu yer kontrol istasyonunun (YKİ) tasarımı ve ergonomik özelliklerinin insan hatasına yol açabilecek faktörleri incelenmiştir.Kullanıcı arayüzü ve ekran tasarımları ile ergonomik yapıların iş yükü, durum farkındalığı ve karar verme gibi değişkenler üzerindeki etkileri araştırılmıştır. İş yükünü azaltacak, durumsal farkındalığı artıracak, algıyı olumlu yönde etkileyecek ve operatörlerin doğru karar vermesine yardımcı olacak optimum tasarım ve ergonomik yapıların geliştirilmesine odaklanılması sağlanmıştır. Ayrıca, insansız hava araçlarının insan faktörünün olumsuz etkilerini ortadan kaldıracak şekilde tasarlanmasıdır. Tasarım ve ergonomik yapıdaki gelişmeler sonucunda insansız hava araçlarının operatörler tarafından daha verimli, etkin ve güvenli bir şekilde kullanılmasının sağlanması amaçlanmaktadır.Yer kontrol istasyonlarının ekran açısı, sıcaklık, ekran karşısındaki duruş, çalışma saati gibi hususlarda ergonomik açıdan yaşanabilecek sorunlar ve çözüm önerileri üzerine çalışılmıştır.Örnek bir yer kontrol istasyonu tasarımı incelenmiş ergonomik faktörler gözden geçirilmiştir. Ekranların açısı, oturma pozisyonu ,termal konfor gibi faktörler üzerine önerilerde bulunulmuştur.
Keywords : İnsansız hava aracı, yer kontrol istasyonu, tasarım, ergonomi