Engellilerin Afete Dirençliliği ve Van’da Yerel Örgütlenme

Authors : Fırat ASLANGİRİ, Oya AÇKALIN

Pages : 71-83

Doi:10.32569/resilience.543380

View : 16 | Download : 9

Publication Date : 2019-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkiye’de son on yıldır afet yönetimi anlayışında kriz yönetiminden risk yönetimine doğru bir dönüşüm gerçekleşmektedir. Katılımcılığa dayanan bu yeni yaklaşım, afet öncesinde tehlikelerin kavranmasını, bunların yol açabileceği zararların hesaplanmasını ve azaltılmasını amaçlamaktadır. Bu yolla gerçekleştirilecek afete duyarlı ve dirençli-dayanıklı bir toplumun inşasında insert ignore into journalissuearticles values(olabildiğince az etkilenme ve etkilerden hızla kurtulup eskisinden daha kaliteli yaşam çevreleri kurma); yerel yönetimlere ve sivil toplum kuruluşlarına büyük sorumluluklar düşmektedir. Ancak genel yönetim kültüründe yetki devri geleneği zayıf olan toplumsal sistemlerde yerel eyleyicilerin insert ignore into journalissuearticles values(aktör, fail); kendilerinden beklenen sorumlulukları yerine getirmelerine yarayacak bilgi, beceri ve deneyimleri insert ignore into journalissuearticles values(yani kapasiteleri); yeterince gelişmemektedir. Oysa depreme karşı direnç/dayanıklılık, ancak kırılgan grupların oluşturdukları taban örgütlerinin kapasiteleri gelişmişse gerçekleştirilebilir. Peki Van’da 2011 depremlerine kadar engelli grupları insert ignore into journalissuearticles values(için); kayda değer bir hazırlık yapinsert ignore into journalissuearticles values(ıl);mamışken, son sekiz yılda herhangi bir adım atılmış mıdır; atılmışsa bunun içeriği nedir? Bu soruyu afet risk yönetimi açısından şöyle de sormak olanaklıdır: 2009 Hyogo Eylem Çerçevesi’nin geliştirilmiş hali olarak algılanabilecek 2015 Sendai Çerçevesi’nin Türkiye’de resmen benimsenmesinin etkileri artık gözlenebilir hale gelmiş midir? Bu makalede bu sorulara cevap ararken, Van’daki belediye ve engelli derneklerinin çalışmaları irdelenerek yerel örgütlenmelerin engellilerin afete karşı farkındalıklarının ve dirençlerinin yükseltilmesine bulundukları katkılar, kendi kapasiteleri, kendi aralarında ve afetle ilgili diğer kuruluşlarla yürüttükleri iş birlikleri, yapılan bir ampirik araştırmaya dayanarak sorgulanmaktır. Araştırmanın verileri 2018-2019’da derinlemesine görüşmelerle toplanmış ve nitel analize tabi tutulmuştur. Bulgular, Van’da engellilikle ilgili yerel örgütlerin, toplumun genelinde olduğu gibi afete yönelik farkındalıklarının zayıflığına, kendilerini sorun giderecek güçte eyleyiciler olarak görmediklerine ve bu yönde bir değişimi teşvik eden bir sosyo-politik iklimin eksikliğine işaret etmektedir. Makalede, engelli örgütlerinin çok boyutlu güçlenmesiyle bu sorunların aşılabileceği savunulmakta; bu doğrultuda, tabanda örgütlenmelerini ve yatay ilişkilerini geliştirebilecek iş birlikleri içinde afete hazırlanmalarını kolaylaştıracak bir dizi öneri geliştirilmektedir. Bu çalışma, Türkiye ölçeğinde engellilere yönelik dirençlilik çalışmalarına Van’ın yerel ortamından derlenmiş güncel ve gerçekçi katkılarda bulunmaktadır.
Keywords : Afet, Dirençlilik, Sivil Toplum, engellilik, Van