Âdem ile Havva’nın Yaratılışı ve Cennetten Çıkarılış Öyküsünün Minyatür Sanatına Yansımaları

Authors : Elif BAYRAK KAYA

Pages : 204-224

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2020-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Özet Hz. Âdem yaratılışı hakkındaki hikâyeler, İlahi dinlerden, kutsal kitaplardan edinilen bilgiler ve bu bilgilerin alanında uzman bilim ve din adamları tarafından yapılan yorumları şekillendirilmiştir. Yani birincil kaynak kutsal kitaplar da geçen metinler ikinci olarak ta bu metinlerin yorumlarıdır diyebiliriz. İslam da, Kuran-ı Kerim ’deki ayetler, Hz. Muhammet ’in hadisleri ve bunların tefsirleri birincil kaynak olmuştur. Bu ayet ve hadisler ’den edinilen rivayetler doğrultusunda oluşan Âdem kıssasının algısı, minyatür sanatına yansımaları, birbirinden farklı pek çok örneğin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. Hz. Âdemin yaratılması ve Allah’ın Âdeme ruh üflemesi, Havva’nın yaratılışı gibi konuların, Avrupa resim sanatında oldukça fazla örneği karşımıza çıkarken, Osmanlı resim sanatına bu konuların yorumuna pek rastlanmaz. Osmanlı resmi diye adlandırılan minyatür sanatında işlenen konu çeşitliliği şu şekildedir; minyatür kompozisyonlarda Hz. Âdem’e meleklerin secdesi, İblisin, Âdem ve Havva’yı yanıltması, Hz. Âdem ile Hz. Havva’nın cennetten çıkarılması, yasak meyve gibi konular, sıklıkla tasarlanarak yorumlanmıştır. Bu yorumların bir kısmında Kuran-ı Kerim ayetleri ve Hz. Peygamberin hadisleri ışığında yorumlanırken, pek çoğunda bu bilgilerin yanı sıra, Tevrat ve İncil’den aktarılan metinler ve kıssalardan edinilen bilgilerde minyatür yorumlara girmiştir. Konu ile ilgili görsel yorumlara baktığımızda genel anlamda çıplak veya yarı çıplak bir biçimde resimlenen Hz. Âdem ile Hz. Havva’nın cennette çıplak olduklarını bize kanıtlayan herhangi bir bilgi yoktur. Bu makalede Hz. Âdemin yaratılışı, Hz. Âdeme secde, yasak meyveyi yemeleri, İblisin oyunu, yılan, tavus ve ejderhanın rolü ve cennetten çıkarılış ile ilgili yazılı kaynaklar taranarak görsel sanatlar açısından nasıl yorumlandığı irdelenmiştir Anahtar Kelimeler: Hz. Âdem ile Hz. Havva, Cennetten çıkarılma, Yasak meyve, İblisin oyunu, Tasarım, Minyatür Sanatı
Keywords : Hz Âdem ile Hz Havva, Cennetten çıkarılma, , Yasak meyve, , İblisin oyunu, , Tasarım