Erwin Panofsky’nin İkonografik ve İkonolojik Eleştiri Yöntemine Göre Diego Velazquez’in “Aynadaki Venüs” İsimli Eserinin Analizi

Authors : Şevval Nur ÖZKEŞ, Derya ŞAHİN

Pages : 42-48

View : 9 | Download : 9

Publication Date : 2022-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Barok döneminin önemli ressamlarından biri olan Dieogo Velazquez, eserlerindeki gerçekçi ve doğal anlatımı, farklı ışık ve perspektif kullanımı ile dikkatleri üzerine çeken bir sanatçıdır. Eserlerinde düşünsel ve mitolojik konuları bir araya getiren sanatçı, özellikle portreleriyle ün kazanmıştır. Sanatçının eserleri arasında yer alan ve hala gizemini koruyan “Aynadaki Venüs” isimli eseri gerek İspanya gerekse dünya resim sanatı içinde önemli bir yere sahiptir. Eserde Venüs`ün o güne kadar ilk defa izleyiciye arkasını dönmüş olarak çizilmesi gibi farklılıklar, kullanılan teknikteki ustalık ve barındırdığı mitolojik anlamlar esere çok katmanlı bir nitelik kazandırmıştır. Bu araştırmada Alman Sanat Tarihçi Erwin Panofsky tarafından geliştirilmiş olan “İkonografik ve İkonolojik Sanat Eleştirisi Yöntemi” esas alınarak, Velazquez’in “Aynadaki Venüs” isimli eseri analiz edilmiştir. Panofsky’nin yöntemi, sanat ve sanat eğitimi alanlarında geçerliliği kabul görmüş ve günümüzde de kullanılmaya devam eden bir metottur. Eser analiz edilirken Panofsky’nin belirlemiş olduğu, ön ikonografik inceleme, ikonografik çözümleme ve ikonolojik yorum başlıkları dikkate alınmıştır. Bu yöntemle sanat eserlerinin daha doğru bir biçimde değerlendirilebileceği görülmüştür. Yapılan araştırma ile birlikte “Aynadaki Venüs” isimli eserin çeşitli anlamlarıyla karşılaşılmış ve günümüzde hala gizemi korumakta olan bir başyapıt olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Sanat eleştirisi, Dieogo Velazquez, Erwin Panofsky, ikonoloji, ikonografi