Mimarlıkta Güzel Kavramının Araştırılmasına Yönelik Bilgisayar Tabanlı Bir Çizgi Analizi Modeli Denemesi: Üç Mimar Sinan Yapısı

Authors : Mehmet TEKİN, Erdem KÖYMEN, Serhat ANIKTAR

Pages : 2-16

View : 37 | Download : 28

Publication Date : 2023-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Mimarlıkta bilgisayar destekli yazılımların kullanımı her geçen gün artmaktadır. Yapıların tasarım ve üretim süreçlerinde kullanılan yazılımlar mimari eserlerin ortaya çıkarılmalarını teknik ve yapısal anlamda kolaylaştırmaktadır. Fakat üretilmiş mimari eserlerin içerdikleri estetik ve teknik güzellik olgularının nicel olarak değerlendirilmesi ve yorumlanmasında kullanılan yazılımlar oldukça sınırlı sayıdadır. Bu mevcut sınırlı alana yeni bir açılım yapılabilmesi amacıyla mimari eserlerin çizgisel oranlarını görseller üzerinden ölçebilen bilgisayar destekli bir model geliştirilmiştir. Çalışmanın ilk aşamasında güzellik kavramına ve mimarlıktaki yerine değinilmiş, olgunun araştırılmasında kullanılan bilgisayar destekli yazılımlardan örnekler ortaya koyulmuştur. Sonrasında Mimar Sinan ve çalışmada kullanılan üç eseri hakkında bilgiler verilmiştir. Daha sonra kompozisyonda çizgisellik konusuna değinilerek çalışmanın yöntemi olan çizgi analizi modelinin geliştirilmesi ve uygulaması anlatılmıştır. Cami analizlerinden önce model aracılığıyla farklı sanat dallarından eserlerin çizgi analizleri yapılmıştır. Bu analizlerde eserlerin görsel olarak algılanabilen düzlük, eğrilik, karmaşıklık ve düzen gibi birtakım özelliklerinin çizgi analizi verilerinde de okunabildiği izlenmiştir. Sonraki adımda ise üç Sinan camisinin iç mekân görselleri üzerinden çizgi analizleri yapılmış ve analiz sonuçları değerlendirilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, üç yapının farklı tasarım ve teknik özelliklere sahip olmalarına rağmen benzer açılardan çekilmiş dokuzar adet fotoğraflarında yatay, düşey ve diyagonal çizgi oranlarının birbirlerine çok yakın olduğu, aynı yakın oranların ortalama çizgi oranlarında da okunabildiği görülmüştür. Çalışmanın mimari sanat eserlerinin nicel değerlendirilmesi alanına farklı bir bakış açısı sağlaması beklenmektedir.
Keywords : Mimarlıkta güzel, Mimar Sinan, bilgisayar tabanlı model, çizgisel analiz