Somut Kültürel Miras Örneği Olarak Kemaliye Su Değirmeni

Authors : Funda NALDAN

Pages : 58-65

View : 27 | Download : 24

Publication Date : 2023-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Somut kültür mirası örnekleri içerisinde önemli yapılardan biri kırsal mimari yapılarından su değirmenleridir. Su değirmenleri, temel besin kaynaklarından olan buğdayın, mısırın una dönüştürüldüğü veya öğütme işinin yapıldığı önemli bir üretim yeridir. Değirmenler, tahılların öğütüldüğü yer olmanın yanı sıra, insanların sohbet ettikleri, çeşitli alışverişlerin yapıldığı, toplumsal birikimin nesilden nesile aktarıldığı mekânlar olarak da dikkat çekmektedir. Bu mekânlarda ve çevresinde türküler, maniler, çeşitli halk inanışları ve anlatılar da günümüze kadar ulaşmıştır. İnsan, varoluşundan itibaren doğanın sunduğu imkânları değerlendirerek ihtiyaçlarını karşılamaya çalışmıştır. Üretim amacı ile araç-gereçler, makineler icat etmiş; tesisler kurmuştur. Değirmenler, hem konumları ve hem de inşa malzemesi bakımından bulundukları yörelerin iklimi ile yakın ilişki içindedir. Arazi şartları veya diğer coğrafi nedenlerden dolayı su değirmenlerinin Anadolu’da nadir de olsa işlevini sürdürdüğü yöreler vardır. Erzincan’a bağlı Kemaliye ilçesindeki değirmen bunlardan biridir. Değirmen binası, büyük ölçüde özgünlüğünü koruyarak günümüze kadar gelebilmiştir. İlçede ve hatta ilde işleyen son değirmen olmasından ötürü de ayrı önem taşımaktadır. Bu çalışmada, kırsal kültürel mirasımızın en önemli halk mimarisi örneklerinden olan su değirmenlerinin Kemaliye örneği üzerinde coğrafi özelliklerine de değinilerek mimari bakımdan değerlendirilmesi yapılacaktır. Değirmenin korunması, yaşatılması konusunda ne gibi düzenlemeler yapılabileceği üzerinde durulacaktır. Bu değirmen, işlevini sürdürmekte olduğundan büyük önem taşımaktadır. Kırsal mimari yapısı olan değirmen etrafına çevre düzenlemesi de yapılarak yöre turizmine katkı sağlayacağı ileri sürülmüş, kullanılabilirliği açısından değerlendirilmiştir.
Keywords : Somut kültürel miras, Kemaliye, su değirmeni, turizm, mimari