BİR MUHADDÎSİN GÖZÜYLE FIKIH VE FAKÎH

Authors : Yusuf EŞİT

Pages : 1653-1668

Doi:10.26791/sarkiat.477422

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2018-12-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Hicri Beşinci asırda Bağdat’ta yaşamış olan El-Hatîb el-Bağdâdî İslâmî ilimlerin birçok alanında eserleri olmakla birlikte hadis alanında meşhur olmuştur. Onun yaşadığı asırda İslamî ilimler teşekküllerini tamamlamıştır, her ilmin kendine has literatür ve dili gelişmiştir. Bununla beraber İslâmî ilimler bir bütünün parçaları olmaları hasebiyle bir biriyle ilişki ve irtibatları bulunmaktadır. El-Hatîb el-Bağdâdî bir muhadîs olmasına rağmen sadece rivayetle ilgilenmenin bir bütün olan İslamî ilimlerden kast edilen meyvenin vermesinde eksik kalmasına sebep olduğunu görmüştür. O hem rivayete hem de dirayete önem vermiş, bu anlamda dönemin sadece rivayetle ilgilenen muhaddislerine dirayetle ilgilenmelerini de tavsiye etmiştir. El-Hatîb el-Bağdâdî’nin hadisçi özelliğini belirgin bir şekilde yansıttığı El-Fakîh ve’l-Mütefakkîh adlı usûl eserinde bu anlayışı görülebilmektedir. O, insanlar arasında Peygamber’in gerçek varisi olarak fakihleri görmektedir. Bu sonuca fıkıhta rivayet ve dirayetin beraber olması özelliğinden ötürü varmaktadır. Rivayet ilimleri olan hadis ve tarihte önemli eserler bırakan El-Hatîb el-Bağdâdî’nin dirayete de vurgu yapması önem arz etmektedir. Dolayısıyla bu çalışma onun fıkıh ve fakih algısına odaklanmaktadır.
Keywords : Fıkıh, Fakîh, Muhaddis, el Hatîb el Bağdâdî