KLASİK KAYNAKLARDA MENKÛL İBN ABBÂS’A ATFEDİLEN BAZI TARİKLER ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME (TEFSİR İLMİ BAĞLAMINDA)

Authors : Nurdoğan TÜRK

Pages : 194-229

Doi:10.26791/sarkiat.648326

View : 11 | Download : 2

Publication Date : 2020-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Hz. Peygamber’in insert ignore into journalissuearticles values(sav); vefatının ardından çeşitli sebeplerle Kur’ân’ın akla uygun ve doğru bir şekilde yorumlanmasına ihtiyaç duyulmuştur. Bu hususta kendilerine ilk müracaat edilen kişiler, ilimde temayüz etmiş sahâbîler olmuşlardır. İbn Abbâs, ilmî kişiliğiyle öne çıkmış bu şahsiyetlerden birisidir ve muksirûn’dan biri olarak değerlendirilen sahâbîlerdendir. İlminin artırılması için Hz. Peygamber’in insert ignore into journalissuearticles values(sav); duasına mazhar olmuştur. O, aynı zamanda tefsir ekolünün kurucusu kabul edilir. Bütün bunların doğal bir sonucu olarak İbn Abbâs’tan gelen çok sayıda rivâyet, başta tefsir kitapları olmak üzere değişik birçok kaynakta farklı tariklerle yerini almıştır. İbn Abbâs’a atfedilen bu nakillerin tarikleri, sağlamlık bakımından farklılık göstermektedir. Dolayısıyla İbn Abbas’a insert ignore into journalissuearticles values(ra); nispet edilen bu nakillerin güvenilirliklerini bilmenin yolu, metin kritiğini göz ardı etmeksizin bu nakillere ait tariklerin cerh ve ta’dil açısından incelenmesinden geçmektedir. Cerh ve ta’dil âlimleri, İbn Abbâs’tan gelen çok sayıdaki tefsirle ilgili rivâyetlerin senedlerinin sağlamlık derecesini belirlemede büyük çaba harcamış ve kanaatlerini açıklamışlardır. Bu bağlamda İbn Abbâs’tan gelen tefsir tariklerini başlıca dokuz maddede tasnif etmek mümkündür. Bu tarikler arasından yaptığımız isnad değerlendirmeleri ve kaynak kritikleri açısından Ebû Sâlih tarikinin en sağlam tarik, buna mukabil Muhammed b. Sâib el-Kelbî tarikinin ise en zayıf tarik olduğu öne çıkmıştır. Ayrıca bu çalışmada İbn Abbâs’a nispet edilen tarikler özellikle tefsir ilmi kaynaklarında yer alması açısından değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bunlara ilaveten söz konusu tariklerin değerlendirilmesi, klasik tefsir kaynaklarının kritiği açısından alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Kurân, Tefsir, İbn Abbâs, Müfessir, Tarik