ŞÂRİH YÛNUS EDÎB’İN SULTAN III. SELİM (İLHÂMÎ) METHİNDE KALEME ALDIĞI BİR MANZUMESİ (İNCELEME-METİN)

Authors : Abdulkadir KIZILTAŞ

Pages : 975-993

Doi:10.26791/sarkiat.737271

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2020-08-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik Türk şairlerince, altı yüz yıl boyunca hüküm süren Osmanlı padişahlarına dair kaleme alınmış sayısız manzume bulunmaktadır. Bunlar kaside, mesnevi, kıt‘a-ı kebîre gibi birçok nazım şekillerinde olabilmekle birlikte, çoğunlukla methiye tarzında ya mersiye türünde yazılmış manzumelerdir. Bu bağlamda, Osmanlı İmparatorluğu’nda şairler tarafından hakkında en çok kalem oynatılmış padişahlardan biri de III. Selim’dir diyebiliriz. Bunda padişahın şairi ve sanatkârı koruyup kollayan yaklaşımının, yani şair/sanatçı-hami ilişkisinin etkisi olduğu açıktır. Çünkü Klasik Türk şairleri, sanata uzak padişahlardan pek hazzetmemiş, onlar hakkında fazla manzume kaleme almamışlardır. Sözgelimi III. Selim’den sonra tahta geçen IV. Mustafa insert ignore into journalissuearticles values(1807-1808); hakkında şairlerce tek bir manzumenin bile kaleme alınmayışı bu duruma örnek olarak gösterilebilir. Diğer yandan III. Selim methinde yazılmış seksenin üzerinde manzume olduğu bilinmektedir. Şüphesiz edebiyat araştırmaları, özellikle de metin neşri işlemleri devam ettiği sürece bu manzumelerin tespit edilen sayısı artış gösterecektir. Makalede XVIII. yüzyıl şarih ve şairlerinden Yûnus Edîb’in şimdiye kadar dikkate alınmamış bir Kıt‘a-ı Kebîre’si üzerinde durulmuş, manzume şekil ve muhteva açısından ayrıntılı olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmayla III. Selim’e dair yazılan manzumeler literatürüne bir yenisini daha eklemek, bilinmeyen şairi insert ignore into journalissuearticles values(Yûnus Edîb); ve onun şiirini bilim âlemine tanıtmak amaçlanmaktadır.
Keywords : Klasik Türk Şiiri, Kıta ı Kebîre, Methiye, III Selim, Yûnus Edîb