ÖZGÜRLÜĞÜN TEORİK VE PRATİK GÖRÜNÜMLERİ VE KANT`IN AHLAK ANLAYIŞI

Authors : Emin ORAL

Pages : 175-188

Doi:10.26791/sarkiat.1244156

View : 129 | Download : 104

Publication Date : 2023-07-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Immanuel Kant’ın özgürlük ve ahlak anlayışı açıklanmaktadır. Özgürlük Kant felsefesinde teorik ve pratik düzlemlerde, bilgi ve ahlak felsefesi ekseninde ele alınmaktadır. Özgürlük teorik düzlemde ele alındığı sırada olanaklılığı bakımından sorunsallaştırılır. Bu sorunsallaştırma, “özgürlük mümkün müdür?” sorusuna göre gerçekleştirilir. Özgürlük pratik düzlemde ele alındığı sırada, gerçekleşme koşulları bakımından sorunsallaştırılır. Bu ikinci düzlemdeki başat soru, “özgürlük nasıl gerçekleştirilir?” sorusudur. Teorik düzlemde özgürlük antinomisi ile ilgilenmemiz gerekirken, pratik düzlemde özgürlüğün ahlak yasası ile ilişkisi üzerinde durulması gerekmektedir. Bu doğrultuda çalışmamız özgürlüğün teorik ve pratik düzlemlerdeki görünümlerine ve Kant’ın ahlak anlayışına odaklanmaktadır. Diğer taraftan çalışmamızın iki temel iddiası söz konusudur. İddialarımızdan ilki, Kant’ın özgürlük anlayışının ancak onun teorik ve pratik felsefelerinin karşılaştırmalı bir incelemesi yoluyla açıklığa kavuşturulabileceğidir. İkinci iddiamız, Kant’ın her insan istemini değil, yalnızca ahlak yasası tarafından belirlenen insan istemini özgür olarak gördüğüdür. Bu iddialarımızın temellendirilmesi aracılığıyla Türkçe literatüründe genellikle belirsiz, örtük ya da zayıf bir şekilde işlenen noktaları açıklığa kavuşturacağımızı ve literatüre ayrıntıları hesaba katan, betimleyici bir inceleme çalışması kazandıracağımızı öngörüyoruz.
Keywords : Felsefe, Özgürlük, Nedensellik, Antinomi, Ahlak Yasası