OSMANLI DEVLETİ’NDE SÜRGÜN VE KALABEND CEZALARI: MAGOSA KALESİ ÖRNEĞİ (18. YÜZYIL)

Authors : Yunus KIRAYİT

Pages : 336-356

Doi:10.26791/sarkiat.1247136

View : 80 | Download : 110

Publication Date : 2023-07-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nde toplum düzenini bozacak davranışlarda bulunan kişiler sürgün ve kalabend ederek sükûnet sağlanmaktaydı. Sürgün edilecek kişiler bulunduğu mahalden uzak bir yere gönderilmekteydi. Kalabend cezaları ise kişinin kalabend edildiği kaleden çıkartılmadan orada ikâmet ettirilerek uygulanmaktaydı. Huzursuzluk çıkaran bu kişilerin gönderildikleri yerler rastgele olmayıp kalabend ve sürgün cezaları belirli bir düzen içerisinde verilmekteydi. Osmanlı Devleti özellikle bazı adaları sürgün mahalli olarak kullanılmıştı. Kıbrıs, Rodos, Sakız, Midilli ve Limni bu adalardandı. Nitekim çalışmamızda Kıbrıs Adası’nda bulunan Magosa Kalesi’ne sürgün ve kalabend cezaları ele alınacaktır. Magosa Kalesi, Venedikliler tarafından askeri başşehir olarak kullanılmıştır. Bu yüzden şehri çevreleyen surları onararak muhkem bir kale olarak kullanmışlardır. Osmanlı Devleti de Magosa Kalesi’nden askeri amaçlarla yararlanmıştır. Kalede, toplumda huzursuzluk çıkaran kişiler kalabend edilmiştir. Bu çalışmada Magosa Kalesi’ne sürgün ve kalabend edilen kişilerin toplumun huzur ve düzenini bozacak davranışlarının sebepleri ve topluma yansımaları tartışılacaktır. Bu davranışlar arasında; ahali arasında fitne çıkarma, eşkıyalık, ahaliye zulüm, tahrire karşı çıkma, hırsızlık yapma, hizmete ihanet etme, mahkeme basma, Hıristiyan ahalinin işlerine karışıp zulmetme vb. gibi birçok suç bulunmaktadır. Bu cezalar ayrıntılı bir şekilde incelenecektir.
Keywords : Kalabend, Sürgün, Ceza, Kıbrıs, Magosa Kalesi