ZAZAKÎ DE ZERFÎ

Authors : Ahmet Kırkan

Pages : 208-233

Doi:10.26791/sarkiat.1440088

View : 66 | Download : 63

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Morfolojî de mijaranê tewr muhîman ra yewe zî zerf ê. Zerfî; karan, sifetan, nameyan, sifetkaran yan zerfan ra ravey yenê û nê grûban hetê zeman, mekan, cihet, senînîye, çendînîye, kêmye-zêdeyîye û persan ra temam kenê. Zerfî eslê xo de nameyî yê. Amancê na xebate zerfanê Zazakî analîzkerdiş, taybetmendîyanê zerfan îzahkerdiş û nimûneyan reyde şênberkerdiş o. Na xebate de zerfê zazakî goreyê kokê çekuye, goreyê bînayî û goreyê fonksîyonê zerfî ameyê dabeşkerdene. Her beş mîyanê xo de wayîrê binbeşan o û seba her binbeş zî gelek nimûneyî deyayê û nê nimûneyî ameyê îzahkerdene. Mîyanê kitabanê gramerê Zazakî derheqê zerfanê Zazakî gelek agahî ameyê dayene labelê kes nêeşkeno vajo ke nê agahî seba zerfanê Zazakî bes ê. Heta derheqê zerfan de yew tezê masterî ameyo amadekerdene. Sey zanistêko xoser ziwannasî zî kumulatîf a û her tim aver şina. Na xebate de berhemê verê cû nusîyayî ameyê tedqîqkerdene û kêmanîya nê berheman degêrîyaya. Xebatê ke Zazakî ser o nusîyayê nete de berhemê Erebî, Farisî, Tirkî, Soranî û Kurmancî zî etud bîyê nê berheman ra sûd gêrîyayo. Qandê cû kes eşkeno vajo ke na xebate muhîm a. Mîyanê xebate de 165 heban ra zêdeyêrî cumleyî sey nimûne deyayê û nê cumleyî analîz bîyê. Zerfî mîyanê cumle de cîya wezîfeyan îcra kenê. Goreyê kontekstê cumle çekuyê nameyî zî eşkenê sey zerfan wezîfe bivînê. Xebate de nê tewir nimûneyî zî deyayê. Zerfî heman dem de unsûrê sentaksî yê zî labelê na xebate de nê taybetmendîyan ser o nêvinderîyayo. Na xebate de metodê sey îzahkerdiş, nimûnedayiş û şirovekerdiş bikar ameyê.
Keywords : Zazaca, Dilbilim, Morfoloji, İsim Morfolojisi, Zarf