BİRLEŞMİŞ MİLLETLER FİLİSTİN PAYLAŞIM PLANI’NA KADARKİ SÜREÇTE İNGİLTERE VE AMERİKA TARAFINDAN ÖNERİLEN TAKSİM PLANLARI ÜZERİNE BİR İNCELEME (1937-1948)

Authors : Gürkan Karababa

Pages : 759-774

Doi:10.26791/sarkiat.1560214

View : 52 | Download : 39

Publication Date : 2025-01-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti’nin Bilâdü’ş-Şam bölgesinden çekilmesinin ardından bölgeyi işgal eden İtilaf devletleri, bölgedeki halklara kendi bağımsız ulusal devletlerini kurma sözü vermişlerdir. Bu çalışmada Filistin’in bölünmesine yönelik 1937-1948 yılları arasında İngiltere ve müttefikleri tarafından sunulan projelerin, bölgedeki tarihsel, politik ve sosyolojik değişimlerin yanı sıra BM sunduğu Taksim Planı’nın perde arkasını ortaya koyması açısından önemli olduğu ileri sürülmektedir. Söz konusu çalışma, İngiliz mandasının bölge halkı arasındaki tarihsel, sosyal ve kültürel birçok ortak değeri görmezden geldiği bu projelerin detaylarını irdelemeyi hedeflemektedir. Bu çalışma, Filistin taksiminde başta İngilizler olmak üzere Amerikan ve diğer müttefiklerin Filistin meselesine yaklaşımını ve benimsedikleri siyaseti ortaya koyması açısından önemlidir. Araştırmada, veri toplama ve analiz etme yöntemlerin faydalanılarak elde edilen sonuçlar metne tarafsızca yansıtılmıştır. Çalışmanın neticesinde, sunulan projelerde Filistin mandasındaki toprakların bölünerek bölgede bağımsız bir Yahudi devleti kurulması için gerekli şartların oluşturulmaya çalışıldığı saptanmıştır. İngiliz ve Amerikan heyetleri, sunulan bu projelerde Arapların bölgede sadece bağımsız bir Filistin devleti kurma taleplerini görmezden gelirken Filistin’e yoğun bir şekilde devam eden Yahudi göçünün devam etmesini, Yahudilere arazi satışlarının sürdürülmesini ve manda yönetiminin idarede kalmasını açıkça destekledikleri görülmüştür. Yine, BM taksim planının Filistin meselesini çözmek için sunulan bir plandan ziyade önceden sunulan tekliflerin sonucu hatta dayatması olduğu sonucuna varılmıştır.
Keywords : Tarih, Ortadoğu, Birleşmiş Milletler, Filistin, Taksim Planı.