1921-1939 Evresinde İtalya'nın Gözünde İngiliz Kıbrıs Yönetimi

Authors : Fabio L. Grassi

Pages : 239-257

View : 29 | Download : 40

Publication Date : 2024-07-31

Article Type : Other Papers

Abstract :Lozan barışıyla İtalya, 1912 senesinden beri işgal ettiği ve Sevr barışına istinaden Yunanistan’a devredilecek Rodos, Oniki Adalar ve Meis Adası üzerindeki resmi egemenliğe sahip oldu. Sevr barışının gerçekleşememesi aşikar olunca 1921 senesinden beri son liberal hükümetler, ardından Mussolini’nin başbakan olduğu hükümetler, Kıbrıs üzerindeki İngiliz yönetimine dikkatle incelenmesi gereken “paralel” bir yönetim olarak bakmaya başladı. Nitekim, gerek İtalya gerek İngiltere, yönettikleri adalarda yerli Rumların milliyetçi hareketleri ile yüzleşiyordu. ‘20li yıllarda İtalyan yetkililer İngiltere’nin Kıbrıs’ı Yunanistan’a devredebileceği yönündeki söylentiler için, tam aksine İtalyan-İngiliz ilişkilerinin giderek bozulduğu ‘30lu yıllarda İtalyan yetkililer Kıbrıs’ın güçlü bir İngiliz askeri üssü olabileceği ihtimalı için endişeliydiler. Daha genellikle, Mussolini’nin gözünde Kıbrıs, İngiltere’nin İtalya’yı Akdenizde esaret altına tutmak üzere kurduğu kalelerin biriydi. İngilizler ise, İtalya’nın olası bir Kıbrıs’a saldırından endişeliydi. Tabii ki İtalya ve İngiltere’nin Doğu Akdenizdeki mülkiyetlerinin getirdiği sorunları bu iki develetin Yunanistan ve Türkiye ile ilişkilerinin gelişmeleri ile örtüşüyordu. İkinci Dünya Savaşından sonra, Atlantik Paktı üyesi ve (Yunanistan’a devredilen Doğu Akdenizdeki sömürgeler dahil) sömürgelerinden yoksun İtalya Kıbrıs’a endişe ile bakmaya devam edecek, ama bu sefer Akdenizli müttefikleri olan Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkilerin bozulması nedeniyle. Bu bildiri, İtalyan Dış İşleri Bakanlığının resmi derlemesinde yayınladığı 1921’den 1939’a uzanan İtalyan diplomatik belgelerinin Kıbrıs’la ilgili parçalarının Türkçe çevirisini veya özetini gerekli açıklamalarıyla beraber sunar. Yıllar geçtikçe faşistlere özgü bir yaklaşım eski liberal zihniyetinin yerini aldığı çok iyi görülmektedir.
Keywords : İtalya, Kıbrıs, Doğu Akdeniz