Manzum Bir Osmanlı Kroniği Olan Silkü’l-Le’âl-i Âl-i Osmân’ın Kaynakları

Authors : Göker İNAN

Pages : 308-334

Doi:10.30622/tarr.857129

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2021-03-25

Article Type : Research Paper

Abstract :XVIII. yüzyıl Osmanlı sahasının âlim şahsiyetlerinden olan Ahmed Hasîb Efendi uzun yıllar müderrislik ve kadılık yapmıştır. Aynı zamanda şair ve tarihçilik tarafı bulunan Hasîb, manzum yazmayı seven ve edebiyat yeteneği olan bir isimdir. Bu sebeple Osman Gazi’den Fatih Sultan Mehmed devrinin sonuna kadar gelen Silkü’l-Le’âl-i Âl-i Osmân adlı tarihini tamamen manzum olarak kaleme almıştır. Türkçe olarak yazılmış en uzun manzum kronik olma özelliğini taşıyan eser, 19.727 beyitten oluşmaktadır. Silkü’l-Leâl-i Âl-i Osmân, kaynakları yönünden de dikkati çekmektedir. Eserde kroniklerden tabakat ve biyografi kaynaklarına, şair tezkirelerinden menakıpnâmelere kadar çok sayıda eserden istifade edildiği gibi şifahi bilgilerden de yararlanılmıştır. Yapılan araştırma sonunda ise eserin en temel kaynağının Gelibolulu Âlî’nin Künhü’l-Ahbâr’ı olduğu tespit edilmiştir. İkinci önemli kaynağı ise Taşköprîzâde Ahmed Efendi’nin Şakâik-ı Nu‘mâniyye’sidir. Bilhassa ulema ve mutasavvıfların biyografilerinde ana kaynak bu eser olmuştur. Bu iki eser dışında istifade edilen kaynaklar da müstakil başlıklar altında gösterilmiştir. Hasîb, eserinde katılmadığı rivayetleri de ele almış ve bunlar hakkındaki görüşlerini açık bir şekilde dile getirmiştir. Kimi zaman kaynaklar arasında mukayeseli bir okuma yaptığı da anlaşılmaktadır. Söz konusu hususlar, bu çalışmada şahit beyitlerle gösterilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Ahmed Hasîb, Silkül Leâl i Âl i Osmân, Osmanlı kronikleri, 18 yüzyıl, Manzum tarih