Hicri IV. Yüzyıl Gramercilerinin Nahiv Tanımları Bağlamında Sarf Nahiv İlişkisi

Authors : Recep KIRCI, Tunahan ERDOĞAN

Pages : 1214-1230

Doi:10.30622/tarr.963648

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2021-09-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada hicrî IV. yüzyılda sarf ilminin nahiv ilminden ayrılıp müstakil bir bilim olması araştırılmıştır. Hicrî IV. yüzyıl, İslam medeniyetinin altın çağı kabul edilmesi, müstakil sarf eserlerinin önceki yüzyıla oranla artması, tanımların yapılması, dil ile ilgili birçok çalışmanın ortaya konulması, Basra ve Kûfe ekolüne ek olarak Bağdat ekolünün ortaya çıkması gibi farklı açılardan İslam tarihinde önemli bir dönüm noktasıdır. Dolayısıyla Müslümanlar tarafından bu yüzyılda yapılan çalışmalar İslam bilim tarihi açısından önem arz etmektedir. Hicrî III. yüzyılda Ebû Osman el-Mâzinî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 249/863);, Sîbeveyhi’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 180/796); el-Kitâb isimli eserinden yararlanarak önceki dönemde dağınık olarak ele alınan sırf sarfa ait kuralları et-Taṣrîf isimli eserinde kaleme almıştır. Bahsi geçen yüzyılda müstakil sarf eserleri ortaya çıkmakla beraber sarf ile nahvin ayrılmaya başladığı da ifade edilmektedir. Ancak sonraki yüzyılda da insert ignore into journalissuearticles values(IV. yüzyıl); yine sadece sarf konularını ele alan Ebu’l-Kâsım Muhammed b. Saîd el-Müeddib insert ignore into journalissuearticles values(ö. 338/949); tarafından Dekâiku’t-taṣrîf, Ebû Alî el-Fârisî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 377/987); tarafından et-Tekmile isimli eserler kaleme alınmıştır. Bununla beraber sözü geçen yüzyılda insert ignore into journalissuearticles values(IV. yüzyıl); sarf nahiv ayrımının tekâmül edip sarfın nahivden tam olarak ayrılıp ayrılmadığı sorunu çalışmada ele alınmıştır. Bahsi geçen sorunun çözümü için IV. yüzyılda yapılan nahiv tanımları ve bazı eserler tetkik edilmiştir. Çalışmada ilk olarak Arap dili gramerini ortaya çıkaran sebepler, Arap dili gramerinin ortaya çıkışı ve Arap dili grameri dönemleri araştırılmış, devamında IV. yüzyılda yaşayıp nahvin tanımını yapan dil bilginlerinden İbnü’s-Serrâc insert ignore into journalissuearticles values(ö. 316/926);, ez-Zeccâcî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 337/949);, Ebû Alî el-Fârisî ve İbn Cinnî’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 392/1002); nahiv tanımları ve konuya ilişkin kaleme aldıkları eserlerinin içeriği incelenerek sonuca gidilmiştir. Çalışmanın amacı nahiv tanımları ve eserlerin içeriğini tahlil yoluyla hicrî IV. yüzyıldaki sarf-nahiv ilişkisini incelemektir.
Keywords : Arap Dili, IV Yüzyıl Gramercileri, Nahiv Tanımları, Sarf, Nahiv