Ölçek Geliştirme ve Güvenirlik Analizleri: Jamovi Uygulaması

Authors : Kübra KARAKAYA ÖZYER

Pages : 1330-1384

Doi:10.30622/tarr.1004560

View : 16 | Download : 8

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Sosyal bilimler alanında en çok tercih edilen çalışma türlerinden biri ölçek geliştirmedir. Bu çalışma türü deneyimsiz ve yetkin olmayan araştırmacılar tarafından yapıldığında ciddi sorunlara yol açabilmektedir. Araştırmacıların istatistiksel analizlerdeki yetersizlikleri ölçek geliştirme sürecinde bir kılavuza ihtiyaç duyduklarını ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışma kapsamında, bir ölçek geliştirirken ihtiyaç duyulan tüm istatistiksel analizlerin uygulama adımları anlatılmış ve açık kaynak kodlu ve ücretsiz olan Jamovi programı yardımıyla örneklendirilmiştir. R programlama dili ile geliştirilen Jamovi programı, sosyal bilimler araştırmalarında en çok tercih edilen SPSS programına benzemektedir. Kullanıcı dostu yapısı ve üst düzey analizleri yapabilme kapasitesi ile diğer ücretsiz istatistik programlarından öne çıkmaktadır. Jamovi ile kodlama becerisine gerek duymadan menüler yardımıyla tüm analizler hızlıca yapılabilmektedir. Ayrıca veri penceresi ile çıktı penceresinin aynı anda görüntülemesi ile kullanıcıya oldukça kolaylık sağlamaktadır. Bu çalışmada ölçek geliştirme çalışması için gerekli olan tüm analizler Jamovi programı yardımıyla sunulmuştur. Bu kapsamda verilerin analize hazırlığı, madde analizleri, yapı geçerliliğini ortaya koymak için açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri ve güvenirlik analizleri anlatılmıştır. Verilerin analize hazırlığı bölümünde Jamovi programının temel öğeleri insert ignore into journalissuearticles values(pencereler, temel menüler, veri aktarımı, değişkenlerin tanımlanması, değişkenlerin dönüştürülmesi vs.); tanıtılmıştır. Diğer bölümlerde ise bahsi geçen tüm analizler örnek veri seti üzerinden gösterilmiştir. Örnek verilerin analiz sonuçlarına dair yorumlara da yer verilmiştir. Elde edilen sonuçların APA formatına göre raporlanmasında dikkat edilmesi gereken noktalar ve sonuçların tablo hali okuyucuya sunulmuştur. Araştırmacılar, bu kılavuz yardımıyla ölçek geliştirme çalışmalarında ihtiyaç duyacakları tüm aşamalara hâkim olabileceklerdir. SPSS programına alternatif olarak ortaya çıkan Jamovi programının Yapısal Eşitlik Modellemesi, Aracılık etkisi, Faktöriyel Varyans Analizi gibi çok değişkenli analizler için de kullanılması önerilmektedir.
Keywords : ölçek geliştirme, istatistik programları, Jamovi, sosyal bilimler araştırmaları